شرایط اقلیمی در پرورش گوسفند یکی از عوامل تأثیرگذار در تعیین منطقه برای پرواربندی دام‌ها محسوب می‌شود. شرایط اقلیمی پرورش گوسفند ارتباط مستقیمی با نور، دما، باد، رطوبت و بارندگی آن منطقه دارد. تاثیر اقلیم آب و هوایی در پرورش گوسفند را می‌توان به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در بهره‌وری کشاورزی و دامداری مشاهده کرد. در حقیقت برای پرورش دام باید هر نژاد گوسفند را براساس زیستگاه خود انتخاب کرد. برخی از گوسفندان نسبت به آب‌وهوای سرد مقاوم و در مقابل هوای گرم ضعیف هستند. در نتیجه تأثیر اقلیم در پرورش گوسفند بسیار مؤثر است. به‌طورکلی اقلیم به شرایط آب‌وهوایی یک منطقه از قبیل دما، رطوبت، باد، بارش، فشار اتمسفر و دیگر مشخصه‌های هواشناسی گفته می‌شود. شرایط اقلیمی می‌تواند نسبت به حیوانات و گیاهان اثرگذاری زیادی داشته باشد، در نتیجه پیشرفت در زمینه کشاورزی و دامداری به اقلیم منطقه بستگی دارد.

چگونگی وضعیت ایران از نظر شرایط اقلیمی پرورش گوسفند

ایران یک کشور چهارفصل بوده و دارای شرایط آب‌وهوایی مختلفی است. شما می‌توانید براساس نوع نژاد و شرایط آب‌وهوایی هر منطقه اقدام به پرورش گوسفند کنید. به طور معمول برحسب نوع نژاد و شرایط آب‌وهوایی پرورش گوسفندان در هر منطقه متفاوت است. کشور ایران از لحاظ اقلیمی به 4  دسته اقلیم معتدل مرطوب، سرد کوهستانی، گرم و خشک و مناطق ساحلی جنوب تقسیم‌بندی می‌شوند. نوع نژاد یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دام‌ها و مقاومت آن‌ها در مقابل شرایط مختلف آب‌وهوایی براساس محل زندگی است. انتخاب نوع نژاد برحسب شرایط اقلیمی می‌تواند برای دامدار سوددهی بالایی داشته باشد، در غیر این صورت متحمل تلفات زیادی می‌شود. محیط پرورش و ژنتیک می‌تواند در میزان باروری و بازدهی دام بسیار مؤثر باشد.

انواع نژاد گوسفندان ایرانی براساس شرایط اقلیمی

در ایران و جهان بیش از 200 نژاد گوسفند وجود دارد که زادگاه اصلی هر یک از آن‌ها یک منطقه بوده و طبق شرایط آب‌وهوایی میزان سازگاری آن‌ها متفاوت است. به‌طورکلی گوسفند نژاد شال مخصوص منطقه گرمسیری و بیابانی است و برای آب‌وهوای کوهستانی مناسب نیست. همچنین گوسفند نژاد ماکویی با دالاق و طالشی برای مناطق مرطوب و برفی مناسب است و برای آب‌وهوای گرمسیری انتخاب درستی نیست. اطلاعات درست در رابطه با مناطق بومی و شرایط اقلیمی در پرورش گوسفند بسیار مؤثر است. همچنین داشتن اطلاعات کافی در مورد نوع نژاد برای پرورش گوسفندان براساس منطقه و شرایط اقلیمی زندگی شما بسیار تأثیرگذار است. ایران در منطقه خشک و بیابانی در خط استوا قرار دارد و جزء کشورهای نادری است که تنوع اقلیمی بسیار بالایی دارد. دمای کشور ایران را می‌توانید بین حداکثر منفی 30 درجه تا بالای 60 درجه در مناطق کویری ببینید.

گوسفندان بومی منطقه کوهستانی شمال (غرب، شمال، شرقی)

منطقه کوهستانی شمال شامل استان اردبیل، کوه‌های البرز و کوه‌های شمال خراسان است که تنوع پوشش گیاهی و بارندگی نسبتاً خوبی دارد. در این منطقه نژادهایی از قبیل افشاری، سنگسری، مغانی، زل، شال، دالاق و کردی خراسانی وجود دارد.

گوسفندان منطقه نیمه‌خشک

ازآنجایی‌که حد بارندگی در این منطقه از 200 میلی‌لیتر کمتر است؛ بنابراین موجب کمبود علوفه و نبود تنوع گونه‌های مرتعی می‌شود. در منطقه نیمه‌خشک نژادهایی از قبیل بلوچی خراسانی، کرمانی، نائینی، بلوچی سیستان بلوچستان، فراهانی، کلکوهی، زندی، سنگسری، کبوده شیراز و قره گل خراسانی وجود دارد.

گوسفندان منطقه سواحل جنوب و جنوب غربی

درجه حرارت و میزان رطوبت در سواحل خلیج‌فارس، دریای عمان تا گواتر بسیار بالا است و گوسفندان نژاد عربی (خوزستان، ایلام و دشتستانی) تحمل این آب‌وهوا و شرایط اقلیمی را دارند.

گوسفندان بومی مناطق آذربایجان و زاگرس

در ادامه قصد داریم به شرایط اقلیمی پرورش گوسفند در مناطق آذربایجان و زاگرس بپردازیم. شروع منطقه کوهستانی غرب کشور از استان آذربایجان بوده و انتهای آن به جنوب شرقی استان فارس، کرمان و هرمزگان ختم می‌شود. در این منطقه اغلب بارندگی خوب بوده و به‌دلیل رطوبت کافی هوا محل مناسب برای رشد گیاهان است. همچنین مکان شکل‌گیری نژادهای بومی مانند ماکویی، قزل، کردی، سنجابی، لری بختیاری، لری، ترکی قشقایی و بهمنی است.