تفاوت گوسفند چند قلوزا همو و هترو
گوسفندهای چندقلوزا به دلیل توانایی بالای باروری، نقش مهمی در افزایش بهره‌وری دامداری دارند، اما از نظر ژنتیکی به دو دسته هموزیگوت و هتروزیگوت تقسیم می‌شوند که تفاوت آن‌ها در میزان پایداری این ویژگی است. در این مقاله به بررسی گوسفند چند قلوزا و تفاوت گوسفند چند قلوزا همو و هترو میپردازیم.
گوسفند چندقلوزا هموزیگوت دارای هر دو نسخه ژن باروری بالا بوده و در بیشتر زایش‌ها به صورت پایدار چند بره به دنیا می‌آورد، در حالی که گوسفند هتروزیگوت تنها یک نسخه از این ژن را داراست و توان چندقلوزایی آن کمتر و ناپایدارتر است.
این موضوع باعث می‌شود در اصلاح نژاد و توسعه گله، نوع هموزیگوت ارزش بیشتری داشته باشد زیرا ویژگی چندقلوزایی را با قدرت بیشتری به نسل‌های بعد منتقل می‌کند. در مقابل، هتروزیگوت‌ها هرچند می‌توانند دوقلوزایی یا چندقلوزایی داشته باشند، اما این اتفاق به طور ثابت و قابل پیش‌بینی نیست. به همین دلیل، در برنامه‌های اصلاح نژادی و انتخاب دام برتر، شناخت و تمایز این دو گروه اهمیت زیادی دارد و می‌تواند مسیر پرورش را به سمت بهره‌وری بالاتر هدایت کند.
هتروزیگوت و هموزیگوت چیست و چه تفاوت‌هایی دارند؟
شاید تنها تفاوت هتروزیگوت و هموزیگوت در نتایج بره‌های متولد شده باشد. همانطور که گفته شد عمده هدف برولا در برنامه اصلاح نژادی زنجان دوقلوزایی است. تفاوت کلیدی همو و هترو در این است که: قوچ‌های هترو ۵۰% بره‌هایش هترو می‌شوند و قوچ‌های همو همه بره‌هایش هترو می‌شود. حال این هترو بودن چه ویژگی‌ای دارد؟ بره‌های ماده هترو همگی دوقلوزا هستند و بره‌های نر نیز اگر به عنوان قوچ استفاده شوند می‌توان ۵۰% بره‌های متولد شده هترو بدست آورد. حال شاید برایتان سوال پیش بیاید پس هموزیگوت یا همان اصطلاحا همو چگونه به وجود می آِید؟
هتروزیگوت چیست؟
هترو به معنای این است که در گوسفند تنها یک ژن دوقلوزایی وجود دارد و فاقد ژن دوم است. تک ژن بودن گوسفند سبب می‌شود که حداقل بخشی از بره‌های متولد شده از این قوچ فاقد ژن باشند ولی میشی که خود دارای حداقل یک ژن (هترو) باشد حتما دو قلوزا خواهد بود.
هموزیگوت چیست؟
در واقع دو ژن در نژاد برولا عامل دو قلوزایی است. در صورتی که هر دو ژن در گوسفندی باشد به آن همو می‌گویند. حال ویژگی همو چیست؟ گوسفند همو با هر نژادی که جفت‌گیری کند حداقل یک ژن را منتقل می‌کند و بدین‌ترتیب حتما بره حاصله دو قلوزا خواهد بود. به عبارتی دیگر بره‌های حاصله هترو خواهند بود. حال با این توضیح شاید بتوانید نحوه تشکیل همو را نیز پیش‌بینی کنید. در صورتی که قوچ هترو و میش هترو را با هم آمیخته‌گری کنیم در صورتی که هم میش و هم قوچ ژن دو قلوزایی خود را منتقل کنند، بره حاصله دارای دو ژن خواهد بود و بنابراین از آمیخته‌گری هترو با هترو می‌توان به همو دست یافت. مد نظر داشته باشید که قوچ همو ارزشمند است و میش همو از ارزش کمتری برخوردار است. البته طبیعی است که با ترکیب همو و هترو احتمال بره‌زایی همو بیشتر و در صورتی که از میش و قوچ همو استفاده کنیم احتمال آن بسیار بیشتر خواهد بود.
هتروزیگوت × هتروزیگوت = ۵۰% هموزیگوت و ۵۰% هتروزیگوت
هتروزیگوت × هموزیگوت = ۵۰% هتروزیگوت و ۵۰% هموزیگوت
هموزیگوت × هموزیگوت = ۱۰۰% هموزیگوت
میزان هترو و همو به‌دست آمده از آمیخته‌گری
هتروزیگوت × فاقد ژن = ۵۰% هتروزیگوت و ۵۰% فاقد ژن
هتروزیگوت × هتروزیگوت = ۲۵% فاقد ژن و ۲۵% هموزیگوت و ۵۰% هتروزیگوت
هتروزیگوت × هموزیگوت = ۵۰% هتروزیگوت و ۵۰% هموزیگوت
هموزیگوت × هموزیگوت = ۱۰۰% هموزیگوت
چند نسل از آمیخته‌گری هترو با میش فاقد ژن FecB باید جلو بروم تا به همو برسم؟
فرض کنید:
قوچ هتروزیگوت × ۱۰۰۰ میش فاقد ژن (کل بره‌های متولد شده ۱۰۰۰) = ۲۵۰ نر هتروزیگوت و ۲۵۰ ماده هتروزیگوت و ۲۵۰ نر فاقد ژن و ۲۵۰ ماده فاقد ژن
هتروزیگوت × ۲۵۰ میش هتروزیگوت (کل بره‌های متولد شده ۵۰۰) = ۶۳ نر هتروزیگوت و ۶۲ ماده هترو زیگوت و ۳۲ نر همو زیگوت و ۳۱ ماده هموزیگوت و ۳۲ نر فاقد ژن و ۳۱ نر فاقد ژن
هموزیگوت × ۶۲+۲۵۰ میش هتروزیگوت = ۷۸ نر هتروزیگوت و ۷۸ ماده هترو زیگوت و ۷۸ نر همو زیگوت و ۷۸ ماده هموزیگوت
هموزیگوت × ۷۸+۳۱ میش هموزیگوت = ۵۴ ماده هموزیگوت و ۵۵ نر هموزیگوت.
در ضمن مجتمع دامپروری افشار ژن محصولات بی‌نظیری مثل قوچ هترو ، قوچ همو ، میش هترو ، میش همو ، گوسفند چند قلوزا ، گوسفند دوقلوزا ، میش چندقلوزا و میش دوقلوزا را به متقاضیان عرضه می‌کند. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
