از شیرگیری بره و نکاتی در این خصوص
از شیرگیری بره ها از اهمیت بالایی برای دامداران و پرورشدهندگان گوسفند برخوردار است. برهها هستند که با رشد خود به افزایش گله و بیشتر شدن سود دامدار کمک میکنند. پرورش گوسفند با اهداف متفاوتی انجام میشود اما در هر کدام از این روشها وجود بره بیشتر در گله میتواند به نفع دامدار باشد. یکی از راههای افزایش تعداد برهها استفاده از گوسفند چندقلوزا یا دوقلوزا است. این گوسفندان با استفاده از روشهای اصلاح نژادی دوقلوزا یا چند قلوزا شدهاند و میتوانند برههای بیشتری را به دنیا بیاورند. این گوسفندان میتوانند خصوصیات ژنتیکی خوبشان را به نسل بعدی نیز منتقل کنند. از مهمترین مراحل مدیریت میش و برهها، از شیرگیری است. به دور کردن بره از تغذیه با شیر مادر و استفاده از شیر جایگزین یا غذاهای خشک، از شیرگیری میگویند. جداسازی بره و میش برای از شیرگیری میتواند برای هر دو تنشزا باشد و کاهش میزان تنش در این زمان از مهمترین اهداف دامداران در پرورش گوسفند است.
از شیرگیری بره
زمان از شیرگیری برهها در صنعت پرورش گوسفند تنوع زیادی دارد و به عوامل متفاوتی مانند در دسترس بودن چراگاه و منابع خوراکی و همچنین بازار هدف وابسته است. برهها را میتوان زود و در سن ۳ یا ۴ هفتگی از شیر گرفت و یا با دیر از شیرگیری تا ۵ یا ۶ ماهگی آنها صبر کرد. هر دو روش یاد شده را میتوان با موفقیت اجرا کرد و همانگونه که گفته شد، زمان از شیرگیری بیشتر به عوامل و هدف پرورش گوسفند بستگی دارد. یکی از دلایل از شیرگیری زود بره را میتوان نیاز به شیر میش دانست. ۷۴ درصد تولید شیر میش در ۸ هفته ابتدایی شیردهی تولید میشود و میتوان گفت که پس از گذشت ۱۰ هفته از شروع زمان شیردهی، میزان شیر میشها به نصف هفتههای ابتدایی خواهد رسید.
زود از شیرگیری
برای زود از شیرگیری برهها میتوان آنها را از ۲۱ تا ۹۰ روزگی از شیر گرفت. در سیستمهای پرورش گوسفند متمرکز معمولاً در ۶۰ روزگی برهها را از شیر میگیرند. در برنامههای زود از شیرگیری استفاده از تغذیه خزشی میتواند ضروری باشد و نقش مهمی را در کاهش تنش میش و بره و همچنین سلامت بره ایفا کند. به طور کلی میتوان گفت که در زود از شیرگیری جثه بره بسیار مهمتر از سن او است. برای زود از شیرگیری باید بره ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم وزن داشته باشد و یا تغذیه او از مواد غذایی خشک بیشتر از 250 گرم در روز باشد.
زود از شیرگیری مزایای زیادی به همراه دارد. برههای از شیر گرفته شده، تبدیلکنندگان خوراک با کارایی بالایی هستند و افزایش وزن بهتری دارند. همچنین میزان تبدیل نرخ خوراک با رشد برهها بیشتر است زیرا میشها با خوردن خوراک و تبدیل آن به شیر میتوانند به افزایش وزن بره کمک کنند در حالی که بره از شیر گرفته شده میتواند همان خوراک را بخورد و رشد کند. میشها به خصوص میشهایی با تولید بالا یا به عبارتی گوسفند چند قلوزا یا دوقلوزا با استفاده از این روش زودتر به شرایط جفتگیری باز میگردند و این عمل برای موفقیت برنامههای برهزایی شتابزده در پرورش گوسفند ضروری است. زود از شیرگیری بره ها میتواند باعث حفظ بهتر چراگاه شود و همچنین دامدار به دلیل نگهداری برهها در محل پرورش، میتواند در محوطه معین میشهای بیشتری را نگهداری کند. در آخر میتوان گفت که با استفاده از این روش میتوان زودتر به فروش میشهای حذفی اقدام کرد. از معایب این روش میتوان به ایجاد تنش بیشتر برای میش و بره و مستعد شدن میش برای ورم پستان اشاره کرد.
دیر از شیرگیری
شرایط طبیعی از شیرگیری بره ها معمولاً پاییز و زمانی که میشها دوباره فحل میشوند است. برههایی که در بهار متولد شدهاند معمولاً دیرتر از برههایی که در پاییز و زمستان به دنیا آمدهاند از شیر گرفته میشوند. بسیاری از دامداران برههای به دنیا آمده در بهار را در کنار مادرشان رها میکنند تا زمان مناسب برای فروش آنها فرا برسد. این روش مزایای فراوانی دارد. از مهمترین این مزایا میتوان به تنش کمتر برای میش و بره، احتمال ابتلای کمتر به ورم پستان و اقتصادیتر بودن استفاده از علوفه چراگاه نسبت به پرواربندی برای دامدار اشاره کرد. البته این روش هم مانند هر روشی معایبی دارد که میتوان به رقابت برهها با میشها برای تغذیه از علوفه، احتمال آلوده شدن بره با لارو انگلها و مشکلات ناشی از حیوانات شکارچی اشاره کرد.
پیشگیری از ورم پستان
یکی از نگرانیهایی که دامداران در زمان از شیرگیری بره با آن مواجه هستند، بروز ورم پستان در میشها است. اگر گوسفند چند قلوزا یا دوقلوزا به ورم پستان مبتلا شود، در سالهای آینده کاهش تولید خواهد داشت و تعداد برههای او کاهش مییابد. البته در خصوص گوسفندان عادی هم این مسئله صدق میکند و ممکن است آنها با توقف تولید مواجه شوند و نتوانند برهزایی داشته باشند. برای کاهش احتمال ابتلا به ورم پستان بهتر است که از حدود ۲ هفته مانده به زمان از شیرگیری بره، غلات از رژیم غذایی میش حذف شود و به جای آن علوفه فیبری با کیفیت پایین در جیره غذایی او قرار داده شود. تغذیه از کاه در ۲ یا ۳ روز مانده به از شیرگیری نیز میتواند به کاهش احتمال ابتلای میش به ورم پستان کمک کند. میشها باید به مدت ۳ تا ۷ روز بعد از زمانی که برهها از شیر گرفته شدند نیز از علوفههایی با کیفیت پایین تغذیه کنند تا خطر بروز ورم پستان در آنها کمتر شود. برخی دامداران برای جلوگیری از ورم پستان سعی میکنند در قبل و بعد زمان از شیرگیری به میشها آب کمتری بدهند. این روش مخصوصاً در آب و هوای گرم میتواند خطرناک باشد و موجب بیماری یا تلف شدن دام شود. همچنین باید توجه داشت که نباید میشها را پس از، از شیرگیری برهها ، مجدداً به مراتع بازگرداند زیرا علوفه مغذی بهاره به تولید شیر بیشتر توسط آنها کمک میکند و همین امر میتواند مشکلساز شود و باعث ابتلای میش به ورم پستان شود.
محیط از شیرگیری برهها
به خاطر داشته باشید که از شیرگیری در نهایت تنش ایجاد میکند اما این تنش برای برهها بسیار بیشتر از میشها است. برهها در زمان جداسازی باید با تنش جدایی از مادرشان دست و پنجه نرم کنند و هم باید به تنهایی در خصوص رفع نیازهای تغذیهای خود اقدام کنند. همچنین سیستم ایمنی بدن برهها در این زمان معمولاً به صورت کامل توسعه نیافته و احتمال ابتلا به بیماریهای گوناگون در آنها بالا است. جیره برهها باید از ۲ هفته قبل از، از شیرگیری تا ۲ هفته پس از آن تقریباً ثابت باشد و نباید تغییرات زیادی را به خود ببیند. نکته دیگری که باید در هنگام از شیرگیری برهها به آن توجه کرد این است که باید میشها از برهها جدا شوند و برهها در محیطی که تا حدودی به آن عادت کردهاند و میدانند آب، آخور و مواد معدنی در کجا قرار دارند نگه داشت. میشها را باید در فاصلهای مناسب نگهداری کرد تا میشها و برهها صدای همدیگر را نشنوند. همچنین بهتر است که گروههای مشابه را با هم نگهداری کرد. به عنوان مثال میتوان گفت که بهتر است برههای یک میش در کنار هم نگهداری شوند. برهها پس از، از شیرگیری باید همیشه به آب سالم و تمیز دسترسی داشته باشند و توجه داشته باشید که تا حداقل ۲ هفته پس از، از شیرگیری، برهها نباید با خوراکهای حاوی اوره تغذیه شوند.
نکته مهم دیگر در خصوص برههایی که از شیر گرفته شدهاند بررسی مداوم وضع سلامتی آنها است. بیماریهایی نظیر کوکسیدیوز بالینی در برهها پس از اینکه از شیر گرفته شدند رایج است. آنترو توکسمی یا بیماری پرخوری نیز در میان برههایی که زود از شیر گرفته میشوند بسیار رایج است. این بیماریها را باید با استفاده از یک برنامه واکسیناسیون خوب و بررسی منظم درمان کرد.
نکاتی در مورد گرفتن برهها از شیر
همانطور که ذکر شد گرفتن برهها از شیر رویه ثابتی نداشته و بنا به اهداف دامپرور از نگهداری و پرورش گوسفند ، ممکن است برهها زود از شیر گرفته شوند یا این اتفاق دیرتر بیفتد. هنگامی که دامدار قصد داشته باشد برهها را زودتر از شیر بگیرد نیاز دارد که از سن دو هفتگی یا ۱۴ روزگی آنها، این برهها را در معرض تغذیه خزشی قرار دهد.
به این منظور دامدار باید کنسانترهي مطلوب و باکیفیتی را در نزدیکی محل نگهداری برههای شیرخوار قرار داده و در ضمن آخور به گونهای باشد که دیگر گوسفندان به آن دسترسی نداشته باشند. از آنجایی که احتمالاً در روزهای ابتدایی ممکن است برهها این تغذیه را مصرف نکنند و کنسانتره در آخور باقی بماند، دامپرور میتواند بعد از گذشت یک روز آن را از آخور جمعآوری کرده و کنسانتره را جهت مصرف میشها استفاده کند.
برهها بعد از اینکه با تغذیه خزشی آشنا شدند و از آن استفاده کردند، آمادگی این را خواهند داشت تا زودتر از شیر گرفته شوند. بعد از اتمام دوره شیرخواری، این برهها را به گلهی برههای در حال رشد اضافه میکنند. برههایی که در این گله حضور دارند به طور کامل از شیر گرفته شده و جهت پرواربندی و عرضه به بازار گوشت یا جهت حضور در گله اصلی به عنوان یک میش یا قوچ داشتی، نگهداری میشوند.
برههایی که در گلهی در حال رشد حضور دارند، در این زمان باید با جیره مخلوط که حاوی کنسانتره و علوفه است تغذیه شوند. بره قوچهایی که جهت پرواربندی و عرضه به بازار پرورش داده میشوند زمانی که به وزنی بین ۱۵ تا ۱۸ کیلوگرم برسند به بازار گوشت عرضه شده و به فروش میرسند.
البته باید دقت داشت برههایی که دیر از شیر گرفته میشوند و در گلهی در حال رشد نیز حضور ندارند در صورتی که بازار عرضه شوند، وزنی بین ۴۰ تا ۵۵ کیلوگرم خواهند داشت.
در صورتی که مطالعه این مطلب برایتان سودمند بود پیشنهاد میکنیم مطلب بیماریهای گوسفندان، انواع و درمان را نیز مطالعه کنید.
در ضمن مجتمع دامپروری افشار ژن محصولات بینظیری مثل قوچ هترو ، قوچ همو ، میش هترو ، میش همو ، گوسفند چندقلوزا ، گوسفند دوقلوزا ، میش چندقلوزا و میش دوقلوزا را به متقاضیان عرضه میکند. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.