واکسن گوسفندان و نکاتی در خصوص آن
استفاده از انواع واکسن گوسفندان در زمان مناسب می‌تواند تأثیر بسیار مطلوبی بر سلامت و رشد بهتر گوسفندان و همچنین سود دامدار داشته باشد. از انواع واکسن دام می‌توان به آبله، شارین، تب برفکی و آنتروتوکسمی اشاره کرد. زدن به موقع واکسن گوسفندان، بازدید و بررسی‌های منظم، تعیین هویت و رکوردگیری می‌تواند نقش بسیار مهمی در افزایش سلامت گله داشته باشد. داشتن گله سالم در کنار استفاده از گوسفند چند قلوزا و دوقلوزا می‌تواند باعث شود تا دامدار سود بسیار مناسبی را به دست آورد. این امر می‌تواند به رونق صنعت دامپروری کشور کمک کند و باعث شود که نه تنها نیازی به واردات گوشت وجود نداشته باشد بلکه بتوانیم صادرات هم داشته باشیم و با ارز آوری به اقتصاد کشور کمک کنیم. بیماری‌های دام از جمله مواردی است که سالانه ضرر بسیاری به دامداران مختلف وارد می‌کند و باعث به وجود آمدن مشکلات بسیاری برای آن‌ها می‌شود. پیشگیری را می‌توان بهترین روش برای مبارزه با بیماری‌های دامی دانست اما همیشه پیشگیری ساده نیست. گاهی با نظارت، مدیریت و بررسی صحیح می‌توان از بروز بسیاری بیماری‌ها جلوگیری کرد. یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که در پیشگیری از ابتلا دام‌ها و گوسفندان به بیماری‌های گوناگون نقش دارد، واکسیناسیون است اما واکسیناسیون ممکن است نه تنها سودمند نباشد بلکه مضراتی برای گوسفند، گله و دامدار به همراه داشته باشد. با افشار ژن همراه باشید تا اطلاعاتی در خصوص واکسیناسیون صحیح گوسفندان به دست آورید.
اهمیت زدن صحیح واکسن گوسفندان
باید توجه داشت این مورد که واکسن گوسفندان چگونه و در کدام نقطه از بدن گوسفندان تزریق می‌شود می‌تواند روی تولید گوشت و پوست آن‌ها تأثیرگذار باشد. برای کسانی که با گوشت گوسفند سر و کار دارند یافتن جراحت‌ها و آبسه‌های ناشی از تزریقات مختلف مانند واکسن غیر عادی نیست و گاهی موجب از دست رفتن برش‌های با ارزش گوشت می‌گردد. تعیین نقطه مناسب در بدن گوسفندان برای تزریق واکسن قسمت بسیار مهمی از برنامه واکسیناسیون موفق را شامل می‌شود. برای این‌که واکسن‌ها به خوبی عمل نمایند و بتوانند به نحو مؤثری از ابتلا گوسفندان به بیماری‌ها جلوگیری کنند، باید در نقطه مناسب تزریق شوند. همچنین از دیگر فواید انتخاب نقطه مناسب در بدن گوسفند برای تزریق این است که در صورت بروز واکنش میزان آسیب به گوشت و پوست به حداقل می‌رسد.
زدن واکسن گوسفندان و اصولی در این خصوص
همان‌طور که در پاراگراف بالا گفتیم زدن صحیح واکسن گوسفندان و انتخاب نقطه مناسب برای این کار بسیار ضروری است. در ادامه قصد داریم تا نکاتی در خصوص تزریق اصولی واکسن دام بیان کنیم.
۱- تزریق زیرپوستی
بهترین و البته تنها مسیر پیشنهادی برای تزریق واکسن گوسفندان، تزریق زیرپوستی است. تزریقات زیرپوستی آسیب کمتری به بافت گوشت می‌زنند. این امر در بره‌ها مخصوصاً آن‌هایی که کوچک‌ترند بسیار مهم‌تر است زیرا آن‌ها از بافت ماهیچه کمی برخوردار هستند و آسیب ناشی از تزریقات درون ماهیچه‌ای می‌تواند باعث لنگیدن یا کوفتگی عضلانی در بره‌ها شود که این امر معمولاً در انتها دامدار را با ضرر اقتصادی مواجه خواهد کرد.
۲- سوزن مناسب
نکته مهم دیگری که در هنگام زدن واکسن دام ها باید به آن توجه شود این است که باید از سوزن‌های تزریق مناسب استفاده شود. برای انجام بیشتر تزریقات گوسفندان می‌توان از سر سوزن ۱۸ استفاده کرد. سر سوزن‌های بلندتر ممکن است خم شده یا بشکنند که نه تنها موجب رسیدن آسیب به گوسفندان می‌شود بلکه می‌تواند مشکلات دیگری نیز ایجاد کند. از مهم‌ترین مشکلاتی که احتمال دارد اتفاق بیفتد ماندن قسمتی از سوزن در بافت گوسفندان است که در آوردن آن کار سختی است و به گوسفند آسیب می‌رساند و یا در صورت ماندن در بدن گوسفند می‌تواند عفونت کند و موجب مرگ دام شود.
همچنین باید توجه داشت که استفاده از سر سوزن‌های بزرگ‌تر می‌تواند آسیب بیشتری به بافت بدن دام بزند و آلودگی بیشتری را از پوست به محل تزریق انتقال دهد.
آشنایی با اصول واکسن زدن به گوسفندان
۳- منطقه تزریق بر روی بدن
انتخاب منطقه مناسب برای تزریق از دیگر مواردی است که در هنگام زدن واکسن دام باید به آن توجه بسیار ویژه‌ای داشت. دام‌پزشکان توصیه می‌کنند از تزریق واکسن گوسفندان بر روی پاهای عقب و ناحیه کمر خودداری کنید. بهترین مکانی که می‌توان برای تزریق و واکسیناسیون انتخاب کرد ناحیه گردن، قفسه سینه و ناحیه بدون پشم پشت پاهای جلو است. گوشت در این نواحی از ارزش کمتری برخوردار است و همچنین آسیب‌های پوستی این نقاط به راحتی درمان می‌شوند. این عوامل می‌تواند از کم شدن ارزش گوشت و پوست دام جلوگیری کند.
۴- رعایت نکات بهداشتی
انتخاب مکان مناسب برای تزریق واکسن گوسفندان بسیار مهم است. مکان تزریق باید تمیز و خشک باشد. همچنین هرگز نباید به گوسفندانی که خیس یا گل‌آلود هستند واکسن تزریق کرد. رعایت این دو مورد می‌تواند تأثیر بسیار مثبتی در جلوگیری از آلوده شدن گوسفندان و ورود باکتری‌های موجود در محیط به ناحیه تزریق داشته باشد. شاید باید بهترین زمان برای تزریق واکسن را بعد از پشم‌چینی دانست. در گوسفندانی که تازه پشم‌چینی شده‌اند می‌توان ناحیه ورود سوزن را به خوبی دید و پس از تزریق متوجه شد که آیا واکسن از محیط تزریق به بیرون تراوش کرده است یا خیر.
۵- سرنگ
استفاده از سرنگ نامناسب می‌تواند روی کارایی واکسیناسیون تأثیر منفی بگذارد. حتماً در هنگام انجام واکسیناسیون از سرنگ‌های یک‌بار مصرف استفاده کنید. تمیز کردن، ضدعفونی کردن و حتی جوشاندن سرنگ‌ها نمی‌تواند باعث شود تا آن‌ها به صورت کامل تمیز و استریل شوند. شکاف‌های میکروسکوپی موجود بر روی پیستون پلاستیکی سرنگ می‌تواند به باکتری‌ها آلوده گردد و استفاده از الکل و سایر مواد ضدعفونی کننده می‌تواند در کارایی سرنگ‌ها تأثیر منفی داشته باشد. به خاطر داشته باشید که این موضوع در خصوص سر سرنگ‌ها نیز صدق می‌کند و آن‌ها را باید عوض کنید.
۶- نگهداری بطری واکسن
برای کشیدن واکسن یا دارو از بطری آن باید از سوزن تمیز استفاده کرد. سوزنی که از آن استفاده شده ممکن است به باکتری‌ها آلوده باشد و تمام بطری را آلوده سازد. همیشه پس از پایان کار سر سوزن را از بطری خارج کنید و از آن در دما، محیط مناسب و به دور از تابش آفتاب نگهداری کنید.
نکته بسیار مهمی که در خصوص واکسیناسیون میش‌ها باید به آن دقت داشت این است که از واکسیناسیون میش‌ها در ۳ ماه اول بارداری خودداری کنید این واکسیناسیون می‌تواند منجر به تولد بره‌های ناقض یا غیر عادی شود. بهترین زمان برای واکسیناسیون میش‌های حامله پس از ماه چهارم آبستن است. انجام واکسیناسیون در این زمان نه تنها برای بره مضر نیست بلکه سبب ایمنی آن نیز می‌شود زیرا کلستروم میش حاوی آنتی‌بادی خواهد شد. در ضمن مجتمع دامپروری افشار ژن محصولات باکیفیت مثل قوچ هترو ، قوچ همو ، میش هترو ، میش همو ، گوسفند چند قلوزا ، گوسفند دوقلوزا ، میش چند قلوزا و میش دوقلوزا را به متقاضیان عرضه می‌کند. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
در صورتی که مطالعه این مطلب برایتان سودمند بود پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص گوسفند چند قلوزا و اصلاح نژاد شده مطلب گوسفندان افشاری چند قلوزا را مطالعه کنید.
انواع واکسیناسیون و توضیح برخی از بیماری‌ها
واکسیناسیون به چهار روش انجام می‌گیرد که با توجه به هدف دامدار از انجام آن و تشخیص پزشک، یکی از روش‌های بین جلدی، زیر جلدی، ماهیچه‌ای و درون چشمی انتخاب شده و واکسیناسیون انجام می‌گیرد.
البته بیماری‌های خاصی وجود دارند که نحوه انجام واکسن آن‌ها نیز مشخص بوده و نمی‌توان در مورد آن‌ها از روش‌های چهارگانه به دلخواه موردی را انتخاب کرد. برای مثال بیماری قانقاریای کبدی در گوسفندان را باید با تزریق واکسن زیر جلدی درمان کرد. این واکسن باید دو بار و با فاصله‌ی چهارده روز به دام تزریق شود.
میزان دز تزریقی نیز بستگی به نظر دامپزشک دارد ولی در حالت عمومی در هر بار تزریق بین ۲ تا ۳ سی‌سی از این واکسن به گوسفند تزریق می‌شود. در ضمن باید دانست میش‌هایی که در دو هفته انتهایی بارداری خود هستند، نباید این واکسن را دریافت کنند. هر ۱۰ ماه تا یک سال باید این واکسن به دام سبک تزریق شود تا از خطر قانقاریای کبدی مصون بماند.
تب مالت که با نام علمی بروسلوز هم شناخته می‌شود نوع دیگری از بیماری‌های دام است که در گوسفندان بسیار شایع است. اهمیت واکسینه کردن گوسفندان در برابر این بیماری در اینجاست که بیماری تب مالت یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است. انسان با نوشیدن شیر آلوده به این عامل بیماری‌زا، به راحتی دچار بیماری تب مالت خواهد شد.
هنگامی که بره‌ها در سن ۴ ماهگی قرار دارند بهترین زمان برای تزریق واکسن بروسلوز به آن‌ها است. البته باید دانست یک ماه قبل از این‌که میش یا قوچ به سن تولیدمثل برسد نیز باید این واکسن را دوباره به آن‌ها تزریق کرد.
نکته مهم در مورد واکسیناسیون گوسفند در برابر بیماری تب مالت این است که این واکسن فقط باید به بره‌ها و گوسفندان تازه بالغ تزریق شود و از آن نباید برای واکسینه کردن گوسفندان بالغ استفاده کرد.
مورد دیگر از واکسیناسیون گوسفندی که انجام آن بسیار اهمیت دارد، تزریق واکسن آبله گوسفندی است. این واکسن هیچ گونه عوارض جانبی برای دام نخواهد داشت فقط باید دقت کرد که تزریق آن در ماه آخر بارداری میش نباید صورت بگیرد.
تزریق این واکسن به صورت زیر جلدی بوده و دز معمول آن به میزان ۵ سی‌سی است. در صورتی که دامداران این واکسن را در دمای مناسب و به دور از نور آفتاب نگهداری کنند امکان این‌که واکسن آبله گوسفندی تا ۶ ماه نیز سالم بماند وجود دارد.
در ضمن مجتمع دامپروری افشار ژن محصولات بی‌نظیری مثل قوچ هترو ، قوچ همو ، میش هترو ، میش همو ، گوسفند چندقلوزا ، گوسفند دوقلوزا ، میش چندقلوزا و میش دوقلوزا را به متقاضیان عرضه می‌کند. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.