گوسفندان مویی ؛ نژادهای آمریکای شمالی
گوسفندان مویی در حالی که تخمین زده میشوند فقط 10 درصد از جمعیت گوسفندان جهان را تشکیل میدهد، تعداد آنها بهخصوص در مناطق معتدل مانند ایالات متحده در حال رشد است. در سال 2011، مقدار 7/۲۱ درصد از بنیادهای پرورش گوسفند در ایالات متحده شرایط برای پرورش گوسفند مویی داشتند، در حالی که این میزان در سال 2001 فقط ۶/۴ درصد و در سال 1996 در حدود ۱ درصد بود (آمار از سامانه ملی ارزیابی سلامت حیوانات یا به اختصار NAHMS). بیش از 90 درصد برههای فروختهشده در حراجی تولیدکنندگان دام (بزرگترین حراجی گوسفند در ایالات متحده) در سن آنجلوی تگزاس، اکنون گوسفندهای مویی هستند. دو نژاد برتر گوسفندی از نظر ثبت نژاد و موارد نقلوانتقال، اکنون از نوع مویی هستند: نژادهای دورپِر و کاتادین.
عوامل زیادی باعث افزایش تعداد گوسفندهای از این نوع میشوند، از جمله عدم سودآوری در بخش پشم، کمبود افرادی که پشمچینی میکنند، افزایش شدید انگل گوسفندان کرمهای مقاوم در برابر کرمزدایی و میل (نیاز) کلی به گوسفندهایی که بهراحتی تحت مراقبت قرار میگیرند.
در اصل، همه گوسفندان از نوع مویی بودند. موفلون که زیرگونهای از گوسفندان وحشی و جد اکثر نژادهای گوسفند خانگی مدرن است.
گوسفندان مویی در ایالات متحده
همانند نژادهای پشمی معمولی، در نژادهای گوسفندی مویی نیز تنوع وجود دارد. در ایالات متحده، نژادهای گوسفندان مویی شامل گوسفندهایی است که تقریباً هیچ الیاف پشمی ندارند، گوسفندهایی که سالانه پشمریزی دارند (و قاعدتاْ نیازی به پشمچینی ندارند) و نژادهایی که پشمشان دارای مقدار بیش از حدی از مو است که آن را برای بازار پشم تجاری نامناسب میسازد.
از منظری كاملاً عملی، این گوسفندان معمولاً شامل هر گوسفندی است كه نیازی به پشمچینی سالانه نداشته باشد. این میتواند گوسفندی مویین از نوع «خالص» باشد، یا اینکه میتواند نژادی باشد که دارای پشمریزی است یا اینکه نژادی ترکیبی باشد. برخی از نژادهای گوسفند بدوی نیز پوشش خود را میریزند (به عنوان مثال نژاد سوای و نژاد شتلند).
گوسفند مویی در ایالات متحده تقریباً همگی ریشه آفریقایی دارند. محبوبترین نژاد این گوسفندان در ایالات متحده نژادهای ترکیبی است، که حاصل جفتگیری گوسفندهای خالص مویی و نژادهای پشمی معمولی هستند.
نژادهای مویی در آمریکا
شکمسیاه آمریکایی
نژاد شکمسیاه آمریکایی از نوادگان نژاد شکمسیاه باربادوس است. در سال 1904میلادی، وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) در بلتسویل (مریلند) گله کوچکی از گوسفندان باربادوس شکمسیاه را برای بررسی شرایط پرورش از کارائیب وارد کرد. فرزندان این گوسفندان بعداً با موفلون و رامبوئیه جفتگیری کردند و در نتیجه نژادی متفاوت از نژاد وارداتی و پرورشیافته در دریای کارائیب ایجاد شد.
در حالی که «دورگههای این نژاد» به بسیاری از نامها نامیده میشوند که همگی این نامها نیز شامل واژه «باربادو/Barbado» میشوند، انجمن بینالمللی گوسفند شکمسیاه باربادوس آنها را نژاد شکمسیاه آمریکایی لقب داده است؛ نژادی مشابه اما متمایز از شکمسیاه باربادوس. شکمسیاه آمریکایی از لحاظ ظاهری به شکمسیاه باربادوس شباهت دارد اما این شباهت یک استثنای قابلتوجه دارد: وجود شاخ در قوچها و گاهی اوقات در میشها.
شکمسیاه باربادوس
اصل نژاد شکمسیاه باربادوس از جزیره باربادوس در دریای کارائیب سرچشمه میگیرد. اگرچه ریشه دقیق نژادی آن مشخص نیست اما این نژاد احتمالاً ریشه آفریقایی دارد. شکمسیاه باربادوس یک گوسفند جذاب با سایههای مختلف قهوهای و قسمتهای زیرین و نقاط سیاه است چهرهای گورکنمانند است. گوسفندها ساقدار هستند و از نظر ظاهری به یک گوزن کوچک یا یک بُزگوزن شاخدراز (Antelope) شباهت دارند.
گوسفندان باربادوس شکمسیاه علاوه بر مقاومت در برابر انگلهای داخلی نسبت به نژادهای پشمی، از نظر کیفیت تولیدمثل نیز شهرت دارند. آنها به صورت زودرس بالغ میشوند، در طول سال تولیدمثل میکنند و بسیار پربار هستند. با این که گوسفندان شکمسیاه باربادوس فاقد سرعت رشد و عضلهسازی نژادهای معمولی گوسفند هستند، در برنامههای جفتگیری بین نژادی که برای بهبود کارایی تولیدمثل و مقاومت نسبت به انگل گوسفندان صورت میگیرد، ارزشمند محسوب میشوند. لاشه آنها نیز ممکن است برای برخی از مصرفکنندگان مناسب باشد.
قرمز کالیفرنیا
اگرچه توسط انجمن صنایع گوسفند آمریکایی به عنوان گوسفند مویی طبقه بندی شده است، اما قرمز کالیفرنیا، که حاصل جفتگیری بین نژادهای تونسی و باربادو است، بهطور سالانه پشمچینی و برای پشم گوسفند خود ارزشگذاری میشود. در حالی که پشم گوسفند برای ارایه و فروش در بازارهای تجاری مناسب نیست، این گوسفند به دلیل دارابودن الیاف مویی بسیار باکیفیت، با موفقیت به ریسندگان عرضه میشود.
دورپِر
دورپر عضلانیترین نژاد گوسفندان مویی در ایالات متحده است. این نژاد در سال 1946 میلادی در آفریقای جنوبی با جفتشدن قوچ های دورست شاخدار با میشهای ایرانی سر سیاه (نژاد بومی دنبهبزرگ) توسعه یافت. دو نوع گوسفند از نژاد دورپر وجود دارد: نژاد محبوبتر که سفید است و نژاد سنتی با بدن سفید و سر سیاه. دورپرهای سفید و سر سیاه غیر از مسأله رنگ که با یکدیگر متفاوت هستند، تفاوت دیگری ندارند اگرچه برخی از پرورشدهندگان ممکن است بین این دو نوع گوسفند تمایز قائل شده و یکی از این دو را انتخاب کنند.
دورپرها چه در شکل میش و چه در شکل قوچ به بهترین وجه با آبوهوای گرم و خشک سازگار است، با این حال، در مناطقی که آبوهوای مرطوب دارند، احتمالاً بهتر است از آنها بهعنوان یک منبع جنس نر استفاده شود زیرا به لحاظ شرایط پرورش، آنها به اندازه نژادهای مویی مشتقشده از کارائیب از مقاومت نسبت به انگلها برخوردار نیستند. دورپرها به خوبی این گوسفندان دیگر موریزی ندارند، اما لاشه آنها از دیگر نژادهای این گوسفندان ایالات متحده برتر است.
کاتادین
گوسفند کاتادین یک نژاد از نوع مویی است که در دهه 1950 توسط مایکل پیل (Michael Piel) در ایالات متحده توسعه یافت. نام این نژاد از کوهستان کاتادین در ماین، نزدیک جایی که مزرعه پیل در آن واقع شده بود گرفته شده است. پیل با توجه به نیاز به گوسفندهای گوشتی که نیازی به پشمچینی نداشته باشند، گوسفند مویی آفریقایی (از نژاد سنت کروکس) را از دریای کارائیب وارد کرده و با نژادهای مختلف گوسفند انگلیسی که در مزرعه خود به ویژه سافولک داشت در ارتباط قرار داد. گوسفندان تولیدشدهای از این دست که بهترین ویژگیها را داشتند سرانجام به کاتادین تبدیل شدند.
کاتادین احتمالاً بهترین گوسفند از نوع مویی در «سرتاسر» ایالات متحده است زیرا ترکیبی از بهترین ویژگیهای گوسفندان مویی کارائیب با نژادهای پشمی نوع گوشت سنتی است. در بیشتر صفات از جمله مقاومت در برابر انگل گوسفندان، کاتادینها رفتاری بین گوسفندهای پشمالو و مویی متوسط هستند.
کاتادین از نظر ثبت و انتقال نژاد اصیل و همچنین تولید تجاری یکی از محبوبترین نژادهای گوسفندان در ایالات متحده است. کاتادین ضمناْ به دلیل عدم نیاز به چیدن مو و دُم و همچنین مقاومت نسبت به انگلها و بازده تولیدمثلی ارزشمند است. میشهای کاتادین با نژادهای دیگر بهخوبی جفتگیری میکنند تا برههای برتر بازار را تولید کنند. در اکثر برنامهها و سیستمهای تولیدی گوسفند، بهترین استفاده از کاتادین به عنوان یک نژاد مادر است.
رومانوف
رومانوف نژاد دیگری است که پشم گوسفندی تولید میکند که معمولاً چیده میشود، اما توسط انجمن صنایع گوسفند آمریکا به عنوان گوسفندی از نوع مویی دستهبندی می شود. هم رنگ پوشش دوتایی آن و هم وجود موهای محافظ تیره باعث میشود که پشمهای رومانوف برای بازار پشم تجاری نامناسب باشد. بنابراین توسط انجمن صنایع گوسفندی آمریکا بهعنوان گوسفندی مویی تعیین میشود.
رومانوف با نژاد اصل روسی، به دلیل تولیدمثل بالای خود شهرت دارد. در حقیقت این نژاد یکی از پربارترین نژادهای گوسفند در جهان است. رومانوف با نژادهای دیگر از جمله گوسفندان نوع مویی بهخوبی جفتگیریهای پربازده میکند.
رویال سفید
رویال سفید در اواسط دهه 1990 میلادی توسط ویلیام هوگ (William Hoag) ساخته شد. این یکی از نژادهای جدید گوسفندان مویی در ایالات متحده است. رویال سفید حاصل جفتگیری نژاد مویی سنت کروکس و دورپِر سفید است. نام تجاری این نژاد قبلاْ دورپکروکس (Dorpcroix) بود.
سنت آگوستین
سنت آگوستین همچنین نژادی ترکیبی بین سنت کروکس (پنجهشتم) و دورپر (سههشتم) است. این نژاد با توجه به شرایط آبوهوایی فلوریدا ساخته شده است. رون تابر در سال 1991 میلادی هنگامی که مشغول جفتگیری دادنِ قوچ های دورپر سرسیاه با میشهای سنت کروکس بود، توسعه نژاد را آغاز کرد. هدف اصلی از این انتخاب تولید بیشتر بوده است.
سنت کُروِکس
سنت کروکس که از سال 1975 میلادی به ایالات متحده وارد شد، گوسفندی مویی و عمدتاْ سفید است که از جزایر ویرجین منشا گرفته است ریشه دقیق سنت کروکس ناشناخته است، اما گمانهزنیهایی در مورد جفتگیری ویلتشایر شاخدار و گوسفندان بومی کریولو وجود دارد.
گوسفندان سنت کروکس بیشتر به دلیل مقاومت در برابر انگلها شناخته میشوند. در واقع آنها مقاومترین نژاد گوسفند در برابر انگلها در ایالات متحده هستند و از این نظر شرایط پرورش را بهتر تحقق میبخشند. آنها زود به بلوغ میرسند، بهسرعت تولیدمثل و زادههای بزرگ تولید میکنند.
استفاده تجاری از سنت کروکس در ایالات متحده بهدلیل کوچکبودن، رشد آهسته و ماهیچههای کوچک محدود میشود، اما در برنامه های جفتگیریهای بین نژادی، سنت کروکس حرفهای زیادی برای ارائه در صنعت گوسفند تجاری دارد.
ویلتشایر شاخدار
ویلتشایر شاخدار نژادی قدیمی از گوسفندان مویی بومی انگلیس است. همانطور که از نام آن پیداست، هر دو جنس این نژاد دارای شاخ هستند. ویلتشایرها پشم کوتاهشان را سالانه میریزند و سال بعد دوباره آن را رشد میدهند.
چندین نژاد دیگر از گوسفندهای مویی را میتوان در قاره آمریکا یافت و این احتمال وجود دارد که بعضی نژادهای دیگر نیز به ایالات متحده راه پیدا کنند. بهعنوان نمونه ویلتیپول ترکیبی از نژاد ویلتشایر شاخدار است که در استرالیا ساخته شدهاست. نژاد قرمز کوبایی که به نام Pelibüey نیز شناخته میشود و سانتا اینس Santa Inês از نژاد کارائیب / آفریقای غربی.
مدیریت
در ابتدا افراد به دلیل عدم نیاز به پشمچینی، گوسفندان نوع مویی را انتخاب میکنند. علاوهبراین، این روزها پول زیادی در صنعت پشم وجود ندارد مگر اینکه شما پشم فوقالعاده باکیفیتی تولید کنید و پشمها را به ریسندههای دستی هدایت کنید. در نتیجه، وجود پشم برای اکثر تولیدکنندگان هزینهای اضافی محسوب میشود بنابراین، روند روبهرشد این گوسفندان دور از انتظار نیست.
گوسفند مویی دارای پوششی با الیاف پشمی کم است، یا پوششی دارد که حاوی مخلوطی از الیاف مویی و پشمی بوده و بهطور طبیعی (معمولاً سالانه) میریزد. در واقع همه گوسفندان دارای الیاف مویی و پشمی هستند. گوسفندان با الیاف پشمی معمولاً بیشتر باید پشمچینی شوند در حالی که گوسفندان با الیاف مویی معمولاً پوشش خود را میریزند و نیازی به پشمچینی ندارند. وقتی گوسفندان مویی به مناطق آبوهوایی شمالی منتقل میشوند، بدنشان به سمتی میرود که الیاف پشمی بیشتری داشته باشند (برای گرم نگهداشتن آنها).
پشمچینی
اگر قرار باشد که پشم گوسفندهای صرفا مویی یا گوسفندان مویی-پشمی زده شود، باید این کار در آخرین زمان ممکن اتفاق بیفتد و پشم آنها کنار گذاشته شده و مورد استفاده قرار نگیرد. پشم گوسفندان این نوع یا گوسفندان دورگه ترکیبی مویی-پشمی دارای گرههای پشمی است و تحت هیچ شرایطی نباید آنها را با پشمهای مرغوب گوسفندان پشمی مخلوط کرد.
تولیدکنندگانی که قصد تولید پشم با کیفیت بالا را دارند، نباید گوسفندهای مویی را با گوسفندهای پشمی جفت کنند بهویژه هنگامی که این گوسفندان بهطور فعالی دارای پشمریزی هستند. این احتمال وجود دارد که موهای این گوسفندان به پشمهای گوسفندهای پشمی وارد شود.
کراچینگ
کراچینگ نوعی از اصلاح و چیدن پشم و به معنای چیدن پشم ناحیه واژن و اطراف پستان گوسفند است. این کار محیط گوسفندپروری را پاکیزهتر کرده و به جلوگیری از متمرکزشدن برهها روی تکههای پشم بهجای نوک پستان مادرشان کمک میکند.
اصلاح دُم
معمولاً لازم نیست دُم برههای مویی اصلاح شود. این بدان دلیل است که دم این گوسفندان به ضخامت دم گوسفندهای پشمی نیست. بااینوجود، ممکن است توصیه شود که دم بعضی از گوسفندان مویی-پشمی اصلاح شود.
دم گوسفندان نوع مویی «مانع» از تولیدمثل نمیشود. داشتن دم برای گوسفند طبیعی است و از قسمتهای تناسلی گوسفند محافظت میکند و برای کمک به پراکندهشدن مدفوع استفاده میشود.
مقاومت در برابر انگلها
یکی دیگر از دلایل مهم محبوبیت روزافزون گوسفند مویی بهبود مقاومت آن در برابر انگلهای گوارشی روده (کرمهای لولهای) است. انگل داخلی یکی از مهمترین موانع تولید گوسفند بهعنوان شرایط پرورش گوسفند سودآور است بهویژه در آبوهوای گرم و مرطوب یا در سیستمهای تولیدی که برهها در مرتع رشد میکنند. افزایش گسترده کرمهای مقاوم به دارو، کنترل موثرشان را حتی بیشتر به چالش کشیده است. استفاده از گوسفندهایی که از نظر ژنتیکی مقاومت بیشتری در برابر انگل گوسفندان دارند بهعنوان ابزاری مهم در مبارزه با انگلهای داخلی دیده میشود.
گوسفندان نژادهای مویی که نسبتشان به حوزه دریای کارائیب و آفریقای غربی میرسد (آبوهوای گرمسیری) بهدلیل مقاومت در برابر انگلهای داخلی شناخته شدهاند. در ایالات متحده این موارد شامل باربادوس شکمسیاه و سنت کروکس است. مقاومت به انگل نژادهای ترکیبی مانند کاتادین چیزی بین گوسفندان پشمی و مویی است زیرا آنها حاصل جفتگیری نژاد قاوم سنت کروکس و نژادهای غیرمقاوم انگلیسی است. انتظار میرود که از جفتگیری نژاد کاتادین با نژادهای پشمی دیگر مقاومت به انگلها در زادههای حاصل بیشتر کاهش یابد هرچند قدرت هیبریدی برههای دورگه ممکن است مقاومت و انعطافپذیری انگلی را بهبود بخشد. در عین حال، مهم است که بدانیم هیچ نژاد گوسفندی در برابر انگلها کاملاً مقاوم نیست.
تولیدمثل در گوسفندهای مویی
در مقایسه با بیشتر نژادهای مرسوم گوسفندهای پشمی، گوسفندهای مویی دارای کیفیت باروری بهتری هستند. آنها زود به سن بلوغ میرسند و نرخ باروری بالایی دارند. آنها کمتر از سایر گوسفندان پشمی از نظر تولیدمثل فصلی هستند و با سرعت بیشتری تولیدمثل میکنند. آنها معمولاً مادران و شیردههای خوبی هستند. برههای آنها معمولاً سرزنده بوده و جنس نر آنها پرورشدهندههای پرخاشگری هستند.
تغذیه گوسفند مویی
از آنجا که بیشتر این گوسفندان پروارشدنی متفاوت از گوسفندهای پشمی دارند، احتمالاً نباید آنها را به همان اندازه برههای پشمی معمولی تغذیه کرد. دلیل این امر آن است که بره گوسفندان مویی که دارای ۲۵/۰ اینچ چربی بیرونی باشد، چربی داخلی آن بهطور قابلتوجهی بیشتر از گوشت بره پشمی است که به همین ترتیب تغذیه و رشد کرده است.
به دلیل کیفیت آسان مراقبت، برههای این گوسفندان اغلب به جای زمینهای خاکی، در مرتع «چاق میشوند». رژیمهای مرتعی باعث میشود که برهها رشد کندتری داشته باشند و کمتر دچار چربی اضافه شوند. اگرچه عوامل زیادی بر کیفیت گوشت تأثیر میگذارد، بره تغذیهشده با چمن تمایل به داشتن ترکیب اسید چرب مطلوبتری نسبت به بره تغذیهشده با دانه دارد.
گله گوسفندان از نوع مویی نباید بهاندازه نژادهای پشمی معمولی «چاق» شود. اگر یک میش، گوسفندی مویی دارای چربی خارجی بالایی باشد، نسبت به گوسفند پشمی در شرایط مشابه چربی داخلی بیشتری خواهد داشت. اگر بدن میش پر از علوفه، چربی و احتمالاْ بره نزدیک تولد باشد، ممکن است در نگهداری محتویات داخل شکمش با مشکل روبرو شود. در عین حال، لاغربودن میشها نیز عواقبی دارد.
مانند گوسفندهای پشمی، برههای مویی که برای پرورش نگهداری میشوند نباید بیشازحد تغذیه شوند. برخی شواهد نشان میدهد که تغذیه بیشازحد مادهها قبل از بلوغ میتواند اثر سوء بر تولید شیر در طول زندگی گوسفند داشته باشد یا حتی احتمال درگیری گوسفند را با انگل گوسفندان بیشتر کند زیرا تغذیه بیشازحد باعث رسوب چربی در پستان میشود. تغذیه بیشازحد همچنین میتواند بر کیفیت مایع منی گوسفندان نر بهعنوان یکی از مهمترین موارد مرتبط با شرایط پرورش تأثیر منفی بگذارد.
رشد و کیفیت لاشه
چربی داخلی
گوسفندهای مویی در مقایسه با بیشتر نژادهای پشمی چربی بیشتری را در اطراف اندامهای داخلی خود (کلیه و قلب) رسوب میدهند. وقتی در یک مقیاس برابر مقایسه شود، لاشههای برههای مویی از درصد چربی کلیه و قلب بیشتری نسبت به نمونههای پشمی همتراز خود برخوردار خواهد بود. دورپرها در این میان یک استثناء هستند زیرا آنها مانند گوسفندهای پشمی چاق میشوند.
وزن نهایی
از آنجا گوسفند مویی نژادهایی کوچک یا متوسط را در بر میگیرد، برههایشان نباید به مقدار زیاد تغذیه شوند زیرا این امر احتمالاً منجر به لاشه بیشازحد با مقدار قابلتوجهی چربی پیرامون کلیه و قلب خواهد شد.
بو و طعم
برخی شواهد نشان میدهد که گوشت گوسفندان مویی دارای طعم مطبوعتری نسبت به گوشت نژادهای پشمی است. تحقیقات همیشه همبستگی بین قطر الیاف پشم (ظرافت) و بو و طعم بره را نشان داده است. برههای با پشم ظریف طعم شدیدتری نسبت به برههای با پشم درشت دارند.
اسیدهای چرب
برخی شواهد نشان میدهد که گوشت برههای مویی ممکن است دارای ترکیب اسید چرب مطلوبتری نسبت به گوشت نژادهای پشمی معمولی باشد. در عین حال، مهم است که درک کنیم که شواهد تحقیقاتی تا حد زیادی در دسترس نیست و بیشتر تفاوتهای کیفی نسبت داده شده به این نوع گوسفندان (یا بره از هر نوع نژاد دیگر) کاملاً بر اساس تجربیات شخصی و اثباتنشده است.
رفتار و خلقوخو
اگرچه برخی از نژادها به خلقوخوی غیرثابت شناخته شدهاند اما وضعیت گوسفندان بیشتر تحت تأثیر مراقبت و مدیریتشدن قرار میگیرد تا نژادشان. گوسفندانی که در مکانهای مسقف نگهداری و تغذیه میشوند، راحتتر از آنهایی که تحت شرایط مراتع گسترده و با تماس انسانی محدود پرورش مییابند، قابلیت پذیرش، آموزش و اطلاعتپذیری دارند. بهطور کلی توصیه میشود هر گوسفندی که بیشازحد پرخاشگر یا عصبی باشد، از بین برده شود.
گواتر شیری
گواتر شیری در گوسفندان مویی شایع است. این یک بزرگشدن طبیعی غده تیموس است و بخشی از بلوغ طبیعی سیستم ایمنی بدن در حیوانات خردسال محسوب میشود. این تورم گلو را نباید با گواتر به معنای بزرگشدن غیرطبیعی غده تیروئید یا تجمع مایعات در زیر فک حیوان که بهشدت مورد حمله انگلها قرار گرفته، اشتباه گرفت. این مورد برخلاف انگل گوسفندان یک مورد بیماری محسوب نمیشود.
جفتگیری و دورگهزایی با گوسفندان مویی
این گوسفندان برای دورگهزایی ایدهآل هستند. دلایل مختلفی برای جفتگیری سایر گوسفندان با گوسفند مویی وجود دارد. قانعکنندهترین دلیل برای جفتکردن گوسفندان نوع مویی با نژادهای دیگر، استفاده از خاصیت مکملیت نژاد است. خاصیت مکملیت نژاد زمانی است که نقاط ضعف یک نژاد با نقاط قوت نژاد(های) دیگر و یا برعکس جبران شود. این گوسفندان به استثنای دورپر، از نظر آمادگی جسمانی و صفات باروری بسیار عالی هستند در حالی که فاقد رشد و کیفیت لاشه برخی از نژادهای پشمی نوع گوشتی هستند.
در این مقاله کوشیدیم تا به بررسی گوسفندان مویی با تأکید بر نژادهای آن در آمریکای شمالی بپردازیم.
شما همچنین میتوانید برای بیان پیشنهادها و انتقادات از طریق راه ارتباطی زیر با ما در ارتباط باشید.