بیماری لمفادنیت کازئوس را می‌توان یکی از بیماری های گوسفندان عفونی و مزمن دانست. باکتری ایجاد کننده این بیماری از طریق زخم‌های موجود بر روی پوست گوسفندان می‌شود و باعث می‌شود تا در زیر پوست گوسفندان آبسه‌هایی چرکی و عفونی تشکیل شود.

این بیماری را می‌توان یکی از مزمن‌ترین بیماری های گوسفندان دانست. باکتری ایجاد کننده این بیماری می‌تواند مدت زیادی در محیط باقی بماند و باعث شود تا کار پرورش گوسفند با مشکلات زیادی مواجه شود. مجتمع‌های دامپروری و دامداری باید به این بیماری توجه ویژه‌ای کنند زیرا در صورت ابتلای گوسفندان به این بیماری تولید شیر و پشم گوسفندان کاهش می‌یابد و در روند افزایش وزن آن‌ها اختلال ایجاد می‌شود. همچنین به دلیل وجود دمل‌های چرکی و ترکیدن آن‌ها به پوست گوسفندان آسیب می‌رسد و از ارزش آن به میزان زیادی می‌کاهد. از دیگر مشکلاتی که این بیماری برای دامداری‌ها و مجتمع‌های مدرن دامپروری به وجود می‌آورد کاهش باروری، افزایش احتمال ابتلا به ورم پستان و ناراحتی‌های تنفسی و سرفه‌های مزمن است. افرادی که قصد دارند به کار پرورش گوسفند وارد شوند باید در خصوص بیماری گوسفند ها اطلاعات کاملی داشته باشند تا در مواقع لزوم بتوانند اقدامات لازم و مناسب را انجام دهند و از متضرر شدن خود جلوگیری کنند. در این مطلب قصد داریم در خصوص بیماری لمفادنیت کازئوس ، روش‌های انتقال، درمان و پیشگیری آن نکاتی را بررسی کنیم. با مجتمع دامپروری افشار ژن همراه باشید.

بیماری لمفادنیت کازئوس چیست؟

بیماری لمفادنیت کازئوس یک بیماری واگیردار، عفونی و مزمن در میان گوسفندان و بزها است. از باکتری کورینه باکتریوم سودوتوبرکلوزیس به عنوان عامل ایجاد کننده این بیماری نام می‌برند. این باکتری از راه‌های متفاوتی گوسفندان را بیماری می‌کند اما اصلی‌ترین راه انتقال آن از طریق غشاهای موکوسی یا زخم‌های موجود بر روی پوست است. باید بدانید که این باکتری می‌تواند برای مدت طولانی و زیادی در محیط زنده باقی بماند و باعث شود تا دام‌ها زیادی آلوده شوند. درست است که انسان‌ها به ندرت به این بیماری دچار می‌شوند اما توجه به موارد بهداشتی در هنگام برخورد با گوسفندان مبتلا مانند پوشیدن دستکش و استفاده از لباس‌های مناسب الزامی است.

راه‌های انتقال بیماری

با پاره شدن کیسه‌های آبسه بیماری لمفادنیت کازئوس ، باکتری‌های ایجاد کننده این بیماری در محیط پخش می‌شوند و از طریق زخم‌های پوستی به دام‌های مستعد انتقال پیدا می‌کنند. راه دیگر انتقال این بیماری وجود آبسه‌های ریوی است. باکتری‌های ایجاد کننده این بیماری از انواع بیماری های گوسفندان می‌تواند از طریق ریه‌ها به هوا منتقل شود و به صورت آئروسل در بیاید و عفونت را منتقل کنند. پاره شدن آبسه‌ها و خارج شدن چرک آن‌ها می‌تواند باعث آلوده شدن آغل‌ها، آبشخورها، آخورها، لوازم دامداران و وسایل پشم‌چینی شود. همین موارد می‌توانند باعث شوند تا بیماری به دام‌های حساس‌تر و مستعد منتقل شوند و باعث ایجاد بیماری در آن‌ها شود.

همچنین این باکتری می‌تواند توسط خوردن چرک و عفونت‌هایی که از آبسه‌ها و دمل‌ها بر روی علوفه و مواد غذایی ریخته شده است نیز منتقل شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این بیماری در گله‌هایی که در مراتع و به صورت آزادانه مشغول چرا هستند نسبت به گله‌هایی که در مجتمع‌های دامپروری و دامداری نگهداری می‌شوند، شایع‌تر است. دلیل این اتفاق میزان تماس بین گوسفند آلوده و سایر گوسفندهای گله است.

علائم بیماری لمفادنیت

بیماری لمفادنیت کازئوس را معمولاً با وجود آبسه‌هایی که گره‌ها و غده‌های لنفاوی را درگیر و متورم می‌کند می‌شناسند. آبسه‌های ایجاد شده توسط بیماری لمفادنیت که یکی از انواع بیماری های گوسفندان است معمولاً توده‌ای عفونی است که درون آن چرکی سفید متمایل به سبز وجود دارد. این آبسه‌ها در ابتدا نرم هستند اما پس از گذشت مدتی با بهبود دام خشک و سفت می‌شوند و کم‌کم از بین می‌روند. این آبسه‌ها بیشتر بر روی سر و گردن بروز می‌کند و علائمی نظیر افزایش درجه حرارت بدن، بی‌اشتهایی، بی‌حالی و رؤیت آبسه‌ها را می‌توان نشانه ابتلای گوسفندان به این بیماری دانست.

برخی از آبسه‌ها و دمل‌هایی که در بدن دام‌ها و گوسفندان به دلیل ابتلا به بیماری لمفادنیت کازئوس ایجاد می‌شود در اندام‌های داخلی مانند شش، کلیه، کبد، نخاع، طحال و مغز به وجود می‌آیند و به همین دلیل دامداران نمی‌توانند دام بیمار را شناسایی کنند. البته باید بدانید که این دام‌ها روز به روز ضعیف‌تر و لاغرتر می‌شوند و وجود این دمل‌ها به لاشه خسارت می‌زند.

پیشگیری از شیوع بیماری لمفادنیت

اولین نکته‌ای که توجه به آن می‌تواند از شیوع بیماری در گله جلوگیری کند، قرنطینه کردن دام مبتلا پیش از پارگی و ترکیدن آبسه‌ها است. باید بدانید که حتی در صورت درمان، دام مبتلا به این بیماری برای تمام عمر آلوده خواهد بود و عدم قرنطینه گوسفند مبتلا می‌تواند عفونت را در تمام گله پخش کند. از دیگر نکاتی که توجه به آن می‌تواند در پیشگیری از شیوع این بیماری در گله مؤثر باشد خرید دام‌های سالم، کنترل انگل‌ها جهت کاهش آسیب‌های پوستی، انجام پشم‌چینی با رعایت نکات بهداشتی و ضدعفونی کردن منظم وسایل، کاهش تراکم گوسفند‌ها در آغل‌ها و جایگاه‌های نگهداری مخصوصاً پس از پشم‌چینی، ضدعفونی کردن زخم‌های موجود بر روی بدن گوسفندان، داشتن برنامه واکسیناسیون منظم، مدیریت و نظارت دقیق و مداوم بر روی گله و انتقال بره‌های تازه به دنیا آمده به محیط تمیز اشاره کرد.

یکی دیگر از راه‌هایی که به کمک آن می‌توان از شیوع بیماری لمفادنیت کازئوس در گله جلوگیری کرد، پشم‌چینی مناسب است. بهتر است پشم‌چینی را از گوسفندان جوان‌تر شروع کرد و سپس به سراغ گوسفندان مسن رفت. همچنین در صورتی که در هنگام پشم‌چینی آبسه گوسفندان آسیب دید، باید پشم‌چینی متوقف شود و محیط و وسایل به خوبی ضدعفونی شوند تا این عفونت به سایر گوسفندان منتقل نشود.

حمام ضد کنه از دیگر مواردی است که توجه به آن می‌تواند در جلوگیری از شیوع این بیماری در گله جلوگیری کند. اولین نکته‌ای که در هنگام حمام ضد کنه باید به آن توجه کرد این است که باید حداقل دو هفته پس از پشم‌چینی انجام شود تا زخم‌ها و آسیب‌های پوستی ایجاد شده به دلیل پشم‌چینی درمان شود. همچنین باید بدانید که ورود گوسفندان مبتلا به حمام ضد کنه می‌تواند باعث شود تا حمام اثر ضد میکروبی خود را از دست بدهد و محیطی مساعد برای شیوع بیماری فراهم شود.

درمان بیماری لمفادنیت

باید بدانید که هنوز درمان قطعی و کاملاً مؤثری برای این بیماری پیدا نشده است. به همین دلیل بهترین راه برای عدم مواجهه با مشکلات ناشی از این بیماری، انجام صحیح و کامل اقدامات پیشگیرانه است. درست است که باکتری ایجاد کننده این بیماری به پنی‌سیلین حساس است اما وجود آبسه و دمل باعث می‌شود تا میزان نفوذ و تأثیر پنی‌سیلین و سایر آنتی‌بیوتیک‌ها کاهش یابد و نتوان از طریق آن‌ها به نتایج مطلوب دست پیدا کرد. یکی دیگر از راه‌هایی که به کمک آن می‌توان نسبت به درمان آبسه‌ها اقدام کرد، تخلیه آن‌ها است. در این روش در محیطی جداگانه که باعث انتقال بیماری به سایر گوسفند‌ها نشود، به آبسه‌ها نیشتر می‌زنند و پس از تخلیه، جای آن‌ها را با استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده مناسب مانند محلول‌های یددار به خوبی ضدعفونی می‌کنند. البته این کار باید زیر نظر دامپزشک انجام شود تا به عروق خونی و بافت‌های حساس حیوان آسیب وارد نشود.

بیماری لمفادنیت کازئوس و احتمال ابتلای انسان‌ها

باکتری کورینه باکتریوم سودوتوبرکلوزیس که عامل ایجاد بیماری لمفادنیت است در برخی موارد باعث آلودگی انسان‌ها نیز شده است. درست است که تعداد گزارش‌هایی که از آلودگی انسان وجود دارد بسیار نادر و کم است اما باید در هنگام برخورد با دام‌های مبتلا و آلوده اقدامات کامل بهداشتی و پیشگیرانه را انجام داد. برای عدم انتقال این بیماری به انسان‌ها باید در هنگام برخورد با دام‌های آلوده از دستکش و لباس مناسب استفاده شود؛ زیرا در صورتی که پوست بدن و یا دست فرد زخمی باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در او افزایش می‌یابد. همچنین این بیماری می‌تواند از طریق شیر آلوده و نجوشیده نیز به انسان‌ها منتقل شود. پس باید در خصوص استفاده از شیر دقت بیشتری شود.

در صورتی که مطالعه این مطلب برایتان سودمند بود پیشنهاد می‌کنیم مطلب شایع‌ترین بیماری گوسفندها ؛ بیماری های دام را بشناسید – بخش دوم را مطالعه کنید.