عوامل موثر بر جیره بره پرواری و پرواربندی بره در چراگاه
در مورد بره پرواری و جیره پرواری بره ای که در مزرعه پرورش داده می‌شود، در مقاله بهترین روش پرواربندی بره چیست؟ دامداران بخوانند و بدانند! توضیحات مفصلی را ذکر کرده‌ایم. در مقاله حاضر به جیره گوسفند و بره‌ای که در مزرعه پرورش داده می‌شود خواهیم پرداخت.
در مورد پرورش گوسفند و پروار کردن بره‌ها در چراگاه باید دانست که سرعت رشد این گوسفندان در مقایسه با نگهداری گوسفند در مزرعه و تغذیه آن‌ها با کنسانتره، پایین‌تر خواهد بود؛ اما از طرفی این شیوه پرواربندی گوسفند و پرورش آن اقتصادی‌تر از پرورش به شیوه دامداری صنعتی بوده و هزینه‌های دامدار کاهش چشمگیری پیدا خواهد کرد.
همچنین باید اشاره کرد که محیط و جیره گوسفند پرورش داده شده در چراگاه طبیعی‌تر بوده و همین عامل باعث می‌شود که بازار مصرف گوشت به تولیدات این گله‌ها توجه بیشتری داشته باشد. شیر و گوشتی که به وسیله گوسفندان و بره‌های پرورش یافته در چراگاه تولید می‌شود چربی پایین‌تر و دارای سطح بالاتری از اسید لینولئیک جفت‌شده است.
میزان ویتامین ای، اسیدهای چرب امگا 3، بتاکاروتن و ویتامین اِی موجود در گوشت و شیر این گوسفندان نیز بالاتر از درصد این مواد در گوشت و شیر گوسفندان پرورش داده شده در مزرعه و تغذیه کننده از غلات خواهد بود. البته بدون در نظر گرفتن نوع جیره گوسفند در چراگاه یا مزرعه، باید گفت که گوشت بره بهترین منبع اسید لینولئیک دوتایی است.
افرادی که به پرورش گوسفند و نگهداری بره پرواری در چراگاه اشتغال دارند باید بدانند که داشتن چراگاه مطلوب و مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است. در واقع پرواربندی بره و نرخ رشد آن بسیار به نوع و کیفیت چراگاه وابسته است. باید دانست که با کاهش پیدا کردن کیفیت چراگاه جیره پرواری بره نیز تحت تاثیر قرار گرفته و افزایش وزن آن نیز کاهش پیدا می‌کند.
علوفه چراگاه ها چه ویژگی باید داشته باشد؟
ویژگی‌های علوفه چراگاه
اولین نکته برای حفظ ویژگی‌های مطلوب چراگاه مدیریت درست آن است. استفاده از سیستم‌های چرای چرخشی می‌تواند بهترین روش باشد برای این‌که بره‌ها از علوفه‌هایی تغذیه کنند که همیشه در مغذی‌ترین و خوش‌خوراک‌ترین حالت خود هستند. نگهداری گوسفند با استفاده از چرای چرخشی و فراهم کردن بهترین جیره گوسفند در این سیستم موجب بهترین نرخ رشد افزایش وزن گوسفندان می‌شود.
چراگاه‌هایی که دارای علوفه‌های خانواده حبوبات یا همان لگوم‌ها هستند، عموماً نرخ افزایش وزن بالاتری را برای بره‌ها و گوسفندان ثبت می‌کنند. این اصل در برابر نرخ افزایش وزن چراگاه‌های تشکیل شده از علوفه‌های گندمیان یا گراس‌ها قابل اثبات است.
مراتعی که حاوی گراس‌های فصل سرد هستند، طبیعتاً در تابستان رشد زیادی را تجربه نخواهند کرد. با یک مدیریت درست می‌توان گراس‌های فصل گرم را نیز در این چراگاه‌ها گنجاند تا نرخ افزایش وزن تابستانه نیز بهبود پیدا کند. در ضمن در مورد لگوم‌ها نیز باید بیان کرد که این علوفه‌ها رشد افزایش وزن در تابستان را افزایش می‌دهند.
معایب چراگاه متمرکز
بروز انگل‌های داخلی می‌تواند یکی از آسیب‌های نگهداری گوسفند در چراگاه باشد. این انگل‌ها یا کرم‌های معده‌ای – روده‌ای تاثیر زیادی در رشد بره پرواری می‌گذارند. گوسفندان و بره‌هایی که در یک سیستم چرای متمرکز و چرخشیِ سنتی پرورش پیدا می‌کنند، مشکل انگل‌های داخلی در آن‌ها تشدید شده و مخل پرواربندی بره و پرواربندی گوسفند خواهد بود. در صورتی که دوره‌های استراحت چراگاه یا مرتع کافی نباشد و جیره پرواری بره نیز از همان ناحیه تامین شود، امکان بروز این انگل‌ها بسیار بالا خواهد بود.
در گذشته که دامداری صنعتی به وجود نیامده بود، بره‌های چراگر در چنین مراتعی را هر 3 تا 4 هفته یک بار انگل‌کشی می‌کردند ولی امروزه می‌دانیم که این کار منجر به افزایش ناگهانی کرم‌هایی می‌شود که نسبت به دارو مقاوم شده‌اند.
مقابله با انگل‌های داخلی
در روش پرواربندی گوسفند و بره در چراگاه، برای کنترل کردن انگل‌های داخلی باید از یک برنامه جامع ترکیبی استفاده کرد. استراتژی‌های مناسب مدیریت دام، مدیریت چراگاه و استفاده درست از داروهای ضد انگل، راه‌حل رفع کردن این معضل هستند.
در زمینه مدیریت چراگاه می‌توان برخی از علوفه‌هایی که خاصیت انگل‌کشی دارند را در چراگاه کشت داد یا آن‌ها را از طریق مدیریت چرا، در جیره گوسفند و بره قرار داد. لسپدیزیای سریسیا، شبدر پنجه کلاغی و کاسنی دشتی از جمله علوفه‌هایی هستند که خاصیت انگل‌کشی دارند.
کوکسیدیوز نیز نوع دیگری از انگل است که هم در محیط مزرعه و هم در محیط چراگاه می‌تواند شیوع پیدا کند. در برنامه‌های چرای متمرکز بره‌ها که تعداد بیشتری بره پرواری در یک محیط قرار دارند، شیوع آن افزایش پیدا می‌کند. در مورد شیوع کوکسیدیوز باید گفت که هر مکانی که دام‌ها در آن تجمع کنند می‌تواند محل شیوع این انگل باشد. مسیر عبور گله، سرپناه‌های گوسفندان و اطراف آخورها و آبشخورها از جمله این محل‌ها هستند.
آن دسته از افرادی که پرورش گوسفند را در چراگاه انجام می‌دهند برای جلوگیری از شیوع کوکسیدیوز می‌توانند ماده کوکسیدیواستات را در مخلوط مواد معدنی اضافه کنند و آن را در جیره پرواری بره قرار دهند.
حیوانات شکارگر
پرواربندی بره در چراگاه علاوه بر انگل‌ها یک آسیب دیگر نیز به دنبال خواهد داشت و آن هم احتمال حمله حیوانات شکارگر مانند گرگ، سگ‌های وحشی، شغال‌ها و … به بره‌های چراگر است. برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی می‌توان یک فنس‌بندی استاندارد و مطلوب انجام داد. استفاده کردن از سگ‌های محافظ گله و الاغ نیز می‌تواند در کنترل و پیشگیری حمله حیوانات وحشی جلوگیری نماید. باید دقت داشت که کشتن حیوانات شکارگر باید به عنوان آخرین راه‌حل در این مواقع در نظر گرفته شود.
چگونه وزن بره ها را افزایش دهیم؟
مکمل جیره پرواری بره در چراگاه
نرخ افزایش وزن بره‌ها در چراگاه می‌تواند با مکمل‌سازی و استفاده از آن افزایش پیدا کند. استفاده از مکمل‌سازی زمانی ضرورت پیدا می‌کند که کیفیت چراگاه پایین باشد. استفاده از این شیوه می‌تواند زمان استفاده از چراگاه توسط چراگرها را افزایش دهد و نرخ تراکم دام‌ها در چراگاه را نیز افزایش دهد.
مکمل‌سازی چراگاه برخی از امتیازات پرواربندی بره با جیره گوسفندِ متراکم را فراهم می‌کند. این مکمل فواید تغذیه در چراگاه را کاهش نخواهد داد. البته باید دانست که مکمل‌سازی یک چراگاه بسته به شرایط می‌تواند عملی اقتصادی باشد یا نباشد.
طبق تحقیقات انجام شده پیشنهادی که به دامداران داده می‌شود این است که مکمل‌سازی را در حدود 1 درصد وزن دام در نظر بگیرند زیرا مکمل‌سازی با مواد خوراکی‌ای نظیر غلات که دارای نشاسته‌ی بالایی هستند، قابلیت هضم علوفه را کاهش می‌دهد. البته این توصیه در نسبت با مکمل‌هایی مثل پوسته سویا و کنجاله گلوتن ذرت بیان می‌شود که منابع فیبری دارند و قابلیت هضم آن‌ها نیز بالا است.
در نهایت توصیه این است که در نگهداری بره پرواری و پرورش گوسفند و دیگر نشخوارکنندگان، 99 درصد منابع خوراکی از علوفه تامین شود.
در ادامه در یک جدول روش پرواربندی بره در مزرعه یا جایگاه با روش پرواربندی گوسفند و بره در چراگاه با یکدیگر مقایسه شده و در آن این دو شیوه از لحاظ جیره پرواری بره و مزایا و معایب هر کدام از روش‌ها با یکدیگر مقایسه شده‌اند.
لازم به ذکر است که ویژگی‌های شیوه نگهداری گوسفند و جیره گوسفند پرواری در مزرعه و با استفاده از غلات، در مقاله‌ای که لینک آن در ابتدای این مقاله آورده شده، توضیح داده شده است.
مقایسه نگهداری بره پرواری در جایگاه با پرواربندی بره در چراگاه |
|
جایگاه یا مزرعه (تغذیه غلات) |
چراگاه (تغذیه علف) |
مزایا· بره‌های تغذیه شده با غلات سرعت رشد بالاتری دارند و زودتر به وزن ارائه به بازار می‌رسند. · گوشت بره‌ای که با غلات تغذیه و پروار شده ملایم‌تر است. · پرورش گوسفند در جایگاه کار کنترل سلامت آن‌ها را آسان‌تر می‌کند. · عموماً نگهداری گوسفند در جایگاه با معضل انگل‌های داخلی همراه نخواهد بود. · پرواربندی گوسفند و بره در جایگاه به دامدار اجازه می‌دهد تا از فضای چراگاه برای پرورش تعداد بیشتری میش استفاده کند. · عموماً بره‌هایی که با غلات پروار شده‌اند قیمت بالاتری دارند. · مناطقی که قیمت زمین (چراگاه) و فنس‌بندی در آن بالاست، نگهداری گوسفند با تغذیه علوفه خشک، غلات و سیلاژ، راه‌حلی اقتصادی‌تر از خوراک است. معایب· جیره پرواری بره اگر غلات داشته باشد منجر به تولید لاشه‌ای می‌شود که چربی زیادی دارد. · بروز اختلالات هضمی در بره‌هایی که با غلات تغذیه می‌شوند بیشتر است. · برخی از نژادهای گوسفند مانند «نژادهای مودار» برای پرورش در جایگاه مناسب نیستند زیرا این نژادها در ابتدا چربی را به صورت داخلی ذخیره می‌کنند. |
مزایا· چراگاه یک جیره و محیط طبیعی برای بره‌ها است. · بره‌هایی که از چراگاه تغذیه می‌کنند دارای لاشه‌ای با چربی کمتر خواهند بود. · دام‌هایی که از علف تغذیه می‌کنند در مقایسه با دام‌هایی که با غلات تغذیه شده‌اند، گوشتی تولید می‌کنند که حاوی اسیدهای چرب امگا 3، اسید لینولئیک جفت شده، ویتامین ای، بتاکاروتن و ویتامین اِی هستند. · امروزه مصرف‌کنندگان گوشت و شیر تقاضای بیشتری برای محصولات دام‌هایی که با علوفه تغذیه شده‌اند، دارند. · عموماً افزایش وزن‌هایی که در چراگاه اتفاق می‌افتند اقتصادی‌تر و بهینه‌تر هستند. · بره‌های زمانی که در چراگاه پرورش پیدا می‌کنند کمتر دچار اختلالات هضمی خواهند شد. معایب· پرواربندی بره در چراگاه احتمال آلودگی به انگل‌های داخلی را افزایش می‌دهد. · در چراگاه بره‌ها بیشتر در معرض حمله حیوانات شکارگر هستند. · نگهداری گوسفند و بره در چراگاه باعث می‌شود که آن‌ها رشد آهسته‌تری داشته و دیرتر به وزن ارائه به بازار برسند. · عموماً بره‌هایی که در چراگاه تغذیه می‌َشوند نمی‌توانند به ظرفیت ژنتیکی رشد دست پیدا کنند. · برای رسیدن به شرایط کشتار در برخی از بازارها ممکن است که نیاز باشد تا این بره‌ها با غلات تغذیه شوند. · برای پرواربندی گوسفند و بره و نگهداری از آن‌ها به چراگاه بیشتری نیاز است. |
*جدول مقایسه شیوه‌های پرواربندی بره در جایگاه و چراگاه
در صورتی که اطلاعات بیشتری در مورد جیره پرواری بره و پرورش بره پرواری دارید لطفاً تجربیات خود را برای ما ارسال کنید تا با نام خود شما در وب‌سایت افشار ژن منتشر شود.
