انگلهای خارجی گوسفند ؛ معرفی انواع، روشهای درمان و پیشگیری
انگلهاى خارجى گوسفند یکی از چالشهایی است که دامداران با آن مواجه هستند. وجود انگلهای خارجی در دامها میتواند خسارات زیادی را برای دامداران بههمراه داشته باشد. این نوع انگلها در خارج از سطح بدن دام زندگی میکنند. تغذیه این انگلها از خون دام است و در برخی از موارد باعث مرگ گوسفندان میشوند. در این صورت دامداران باید از دامهای خود در مقابل دیگر بیماریها حفاظت کنند تا گوسفندان آنها از شر انگلهای خارجی در امان بمانند و دچار خسارت مالی نشوند. درصورتیکه گوسفندان به این نوع بیماری دچار شوند، دامداران باید هزینه درمان را متحمل شوند و امکان مرگ و ضرر بیشتر برای آنها وجود دارد. بهطورکلی برخلاف انگلهای داخلی، انگلهای خارجی موجب تلفات سنگین در بین دامها نمیشود. توجه داشته باشید در صورت رعایتنکردن نظافت و بهداشت گوسفندان، امکان تلفشدن دام وجود دارد.
انواع انگلهای خارجی گوسفند
مگس
مگسها باعث آلوده شدن گوسفندان و لاروهای آنها بر روی بدنشان زندگی میکنند. گوسفندان بهسبب پوشش آنها (پشم) مگسها بیشتر بر روی بدن آنها قرار میگیرند، چراکه امکان کثیف و آلودگی وجود دارد و همین دلیل مگسها موجب افزایش انگلهای خارجی میشوند. گوسفندان در فصل تابستان اغلب در معرض مگسها قرار میگیرند. یکی از راهکارهایی برای جلوگیری از بروز این مشکل پشمچینی بهموقع و ازبینبردن پشمهای آلوده است. از دیگر روشها برای کنترل این بیماری، استفاده از حشرهکش در محیط پرورش گوسفندان است. گوسفندان مویی بهسبب نداشتن پشم بر روی بدن خود کمتر دچار این انگل گوسفند میشوند. اغلب مگسها جذب زخمها، پوسیدگی و گندیدگی سم، رطوبت اطراف شاخ قوچها و آبریزش چشم میشوند.
مگس پاشنه
این نوع مگس دارای ظاهری زردرنگ متمایل به خاکستری یا قهوهای بوده که لاروهای خود را بر روی پوزه و سوراخهای بینی دام قرار میدهد. لاروها به درون بینی و سینوسهای دامها نفوذ و گسترش مییابند. یکی از علائم رایج این نوع بیماری گرفتگی بینی است. گوسفندان برای خلاصی از دست این لاروها، سر خود را به سمت پایین یا گوشه نگه میدارند. براساس مطالعات انجام شده این نوع انگلهای خارجی، موجب کاهش 4 درصدی وزن گوسفندان میشوند. مگس پاشنه اغلب در اواخر تابستان و اوایل پاییز دیده میشود. برای کنترل مگس پاشنه میتوانید از حشرهکشها استفاده نمایید.
[wbcr_php_snippet id=”6222″ title=”post link 1″]
شپش
بهطورکلی شپشها شامل دو گروه خونخوار و گزنده هستند. شپشها موجودات بسیار ریز هستند و طول آنها بین 0.1 تا 0.2 میلیمتر است. شپشهای خونخوار موجب کمخونی و انتقال بیماریهای عفونی میشوند. اغلب شپشهای خونخوار در دامها مشاهده میشوند. شپشهای گزنده موجب ایجاد خارش و تحریک پوستی، افزایش ریزش مو، بروز دلمه و اذیت و آزار دام میشوند. اغلب این نوع انگلها در پرندگان مشاهده میشود. شپشها به پوست گوسفندان میچسبند و دیدن آنها کار دشواری است. برای کنترل شپشها در گوسفندان میتوانید از انواع حشرهکش دامی مانند ترکیبات ارگانوفسفره استفاده نمایید. مصرف این نوع سم بهصورت پودر و یا قراردادن آن بهصورت مستقیم روی شپشها تأثیرگذار است.
کنه
کنهها حشرات بدون بال هستند و به مگسهای قهوهای مایل به قرمز شباهت بسیار زیادی دارند. کنهها انواع مختلفی دارند که شامل یک میزبانه، دو میزبانه و سه میزبانه هستند. کنههای ایکسودس، هیالوما و بوافیلوس جزء کنههای سخت بوده و اغلب در نشخوارکنندگان ایجاد بیماری میکنند. کنهها در منتقل کردن بیماریهای تک یاخته خونی نظیر بابزیوز، تلیریوز در گوسفند و بیماریهای ویروسی همانند تب خونریزی دهنده کریمه، کنگو و اسپیروکتوز در دامها نقش خاصی را ایفا میکنند. تغذیه کنهها از طریق خون گوسفندان بوده و این کار را با سوراخ کردن پوست و مکیدن خون آنها انجام میدهند. بیش از حد بودن کنهها در بدن گوسفندان موجب کاهش بازده تولید و لاغر شدن دامها میشود و آنها را نسبت به دیگر بیماریها و استرسهای محیطی حساستر میکنند. کنهها بهسادگی از طریق حشرهکشها کنترل میشوند. توصیه میشود برای ازبینبردن کنهها بلافاصله بعد از پشمچینی اقدام نمایید. طول عمر کنهها تقریباً 7 روز است. اغلب کنهها این توانایی را ندارند که روی مو و پشم کوتاه، رشد نمایند. برای ازبینبردن کنهها میتوانید از انواع سموم نظیر کومافوس، فنوالریت، پرمترین و فلومترین استفاده نمایید.
جرب
بهطورکلی جربها شامل 3 گروه پسوروپتیک، سارکوپتیک و دمودکتیک هستند و در داخل یا روی پوست گوسفندان بهصورت دائمی به زندگی خود ادامه میدهند. فرم بالغ جربها مانند هشتپا بوده که تخممرغی شکل، سفیدرنگ و قطر آنها تقریباً 0.5 میلیمتر است. این انگل باعث ایجاد خارش شدید، بروز لکههایی در پشم و مو، قرمز شدن پوست، پوستهپوسته و زخم میشود. جربها در گوسفندان موجب بروز انواع بیماریهای پوستی نظیر درماتیت، ریزش پشم، خارش، چروکیدگی و زخمهای پوستی میشوند. امکان شناسایی دقیق این نوع انگل تنها از طریق تراشیدن زخم و بررسی میکروسکوپی در آزمایشگاهها وجود دارد. بهترین روش درمان جربها حمام دادن گوسفندان با سمومی نظیر کومافوس، فوسمات و توکسافن و حشرهکشهای تزریقی مانند آیورمکتین است.
کک
یکی از انواع انگلهای خارجی گوسفندان، میتوان به کک اشاره کرد. تغذیه ککها با فروکردن نیش خود در پوست و بدن گوسفندان و مکیدن خون آنها انجام میشود. ککها دارای 3 جفت پا هستند و پاهای عقبی آنها رشد بیشتری دارند و نسبت به دیگر انگلهای خارجی کشیدهترند. کشیده بودن ککها موجب میشود بهراحتی به بدن گوسفندان بچسبند و از خون آنها تغذیه نمایند. ککها در بین پشم گوسفندان زندگی میکنند و میتوانند بیماری را به انسانها انتقال دهند. از علائم وجود ککها در بدن گوسفندان میتوان به تحریک پوست، خارش، ایجاد استرس و کاهش تولیدمثل آنها اشاره کرد.
ساس
اغلب ساسها خود را در لابهلای شکافها، ترکها و دیگر محلهای مخفی قرار میدهند. نیش ساسها موجب تأثیرات پوستی منفی شدید، خارش و برافروختگی و در مواردی باعث تهوع و تند شدن نبض میشود. وجود انواع ساسها در دامها موجب کمخونی، تحریک پوست و خارش میشود. ساسها اغلب دارای نیش بسیار دردناکی هستند و همین دلیل موجب کاهش تغذیه و انتقال بیماریها به انسان میشود.
علائم انگل خارجی در گوسفندان
- اسهال شدن دامهای مبتلا
- کاهش وزن گوسفندان
- کمخونی شدید
- آبستن نشدن قوچها تا درمان قطعی آنها
- تغییر حالت دادن پوست گوسفندان مبتلا
- استرس داشتن و کاهش رشد آنها
- ریزش پشم گوسفندان
[wbcr_php_snippet id=”6301″ title=”post link 2″]
تشخیص علائم انگلهای خارجی گوسفندان
برای درمان بیماریهای انگلی در بین گوسفندان ابتدا باید علائم آن شناسایی شود. رایجترین علائم آن اسهال بهویژه، اسهال خونی است. کاهش وزن شدید، ضعف و لاغری طولانیمدت از علائم مشهود آن است. از دیگر نشانههای انگلهای خارجی مشکلات تنفسی، شکستگی پشمها و ریزش آنها، ناباروری در میشها، رشد نامناسب و وجود حشرات است. در رابطه با این نوع بیماری در گوسفندان اگر انگل زدایی صورت نگیرید، بعد از کشتار انگلها در قلب، ریه، کبد و دیگر بخشهای گوشت دام کیستهای مختلفی قابلرؤیت است. در این صورت مصرف گوشت گوسفندان غیرممکن و امکان خطر نیز وجود دارد.
درمان بیماریهای انگلی در گوسفندان
اغلب برای ازبینبردن انگلهای خارجی گوسفندان از روشهای پیشگیرانه استفاده میکنند. روشهای پیشگیرانه شامل انواع واکسنها و حمام ضد انگل است. استفاده از حمامهای دورهای میتواند از آلودگی گوسفندان به انواع انگلها خودداری نماید. در صورت شناسایی آلودگی گوسفند با انگلهای متعدد، از داروهای ضد انگل نظیر آیورمکتین تزریقی استفاده نمایید. برای رفع انگلهای کبد، توصیه میشود از داروهای ضد کپلک استفاده نمایید. انگلزدایی گوسفندان جزء مهمترین روشها برای رفع کامل این نوع انگلها است. برای درمان این نوع بیماری از طریق انگلزدایی، باید ابتدا دستگاه گوارش حیوان را کاملاً خالی نمایید. دستورالعمل و میزان مصرف آن باید براساس بروشور باشد. بعد از استفاده از داروی ضد انگل، باید حداقل تا یک ساعت از نشخواری گوسفندان خودداری نمایید. از نکات قابلتوجه در رابطه با انگلزدایی گوسفندان اینکه باید تمام دامها و سگها را در یک روز بهصورت همزمان از داروی ضد انگل استفاده نمایند. باید این کار را چند هفته تکرار نمایید و در صورت نیاز اقدام به تغییر دوز و نوع دارو کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که در این دوران کود و محیط اطراف گوسفندان پر از تخم انگلهای دفع شده خواهد شد و باید مراقبت باشید این کودها بهصورت ایمنی دفع شوند.
روشهای جلوگیری از ابتلای گوسفندان به انگلهای خارجی
بهطورکلی روشهایی وجود دارد که با رعایت آنها میتوانید از ابتلا به انگلهای خارجی در گوسفندان خودداری نمایید. در ادامه قصد داریم روشها و نکات مراقبتی برای ممانعت از انگلهای خارجی گوسفندان معرفی کنیم:
- آخور و آبشخور گوسفندان را تمیز و ضدعفونی کنید.
- مصرف داروهای ضروری، دوهفته قبل از اینکه گوسفندان را به مراتع ببرید.
- بعد از آوردن گوسفندان از چرا باید داروهای ضد انگل مصرف نمایند.
- فضایی را برای داشتن تحرک گوسفندان فراهم کنید.
- توصیه میشود گوسفندانی که در ماههای دوم و سوم آبستنی خود هستند را واکسیناسیون نکنید.
- سموم مصرفی باید براساس توصیه کارخانه سازنده با مقداری کمی آب ترکیب شده و سپس به آب داخل حوضچه اضافه نمایید.
- بههیچعنوان سمهای مختلف را با یکدیگر ترکیب نکنید.
- گوسفندان زخمی، ضعیف، خسته، فحل و آبستن نباید از حمام استفاده کنند.
- زمان استحمام گوسفندان بهتر است با فعالیت انگلها همزمان باشد و حداکثر فاصله زمانی آن 10 روز بیشتر نشود.
- دامها باید بعد از حمام به مدت طولانی در مقابل آفتاب قرار گیرند و آب کافی در اختیار آنها قرار دهید.
- بهترین کار، همزمانی استحمام گوسفندان با سمپاشی جایگاه آنها باشد.
- بهتر است پیش از انگلزدایی اقدام به پشمچینی گوسفندان نمایید.
[wbcr_php_snippet id=”6300″ title=”post link 3″]
روشهای جلوگیری از شیوع عفونت انگلی در گوسفندان
یکی از روشهای تأثیرگذار برای درمان عفونتهای انگلی در گوسفندان، انگلزدایی است. توصیه میشود پیش از انگلزدایی نکات و دستورالعملهای ضروری برای پیشگیری از شیوع عفونتهای انگلی در بین گوسفندان را دستور کار خود قرار دهید.
در این مقاله سعی شد انواع انگلهای خارجی گوسفندان را معرفی کنیم. برای درمان انگلهای خارجی در گوسفندان باید ابتدا نوع انگل شناسایی شود، سپس اقدام به استفاده از داروهای موردنظر نمایید. ازآنجاییکه انگلهای خارجی موجب تلفات شدید در بین گوسفندان نمیشوند؛ بنابراین میتوانید با شناسایی نوع انگل اقدام به درمان آنها نمایید. اگر انگلهای خارجی بهموقع شناسایی و درمان نشوند، امکان مرگ گوسفندان وجود دارد. دامداران میتوانند با تشخیص علائم موجود در گوسفندان به وجود بیماریهای آنها پی ببرند و بلافاصله برای درمان اقدام نمایند.
برای ارتباط با ما و ثبت نظرات و پیشنهادهای خود میتوانید از روش زیر در تماس باشید.