گوسفند گوشتی، شیری یا پشمی ؟ شرایط نگهداری و مزایای نسبی آن‌ها نسبت به یکدیگر
گوسفند گوشتی، شیری یا پشمی این سوالی است که می‌تواند ذهن بسیاری از افرادی که قصد دارند محلی برای پرورش گوسفندان دایر کنند را به خود مشغول کند. گوسفندها حیوانات چندمنظوره‌ای هستند که به‌خاطر گوشت، شیر، پشم و پوست‌شان پرورش می‌یابند. در حالی که گوسفندان از قرن‌ها پیش برای کنترل پوشش گیاهی ناخواسته (به‌عنوان نمونه علف‌های هرز) استفاده می‌شده‌اند، به چَرا بردن گوسفندان به‌عنوان یک خدمت که رایگان نبوده و بابت آن هزینه‌ای دریافت می‌شود، فرصت نسبتاً جدیدی برای افرادی به حساب می‌آید که در زمینه پرورش و نگهداری گوسفندان در سرتاسر جهان مشغول هستند. گوسفندها همچنین یک مدل تحقیقاتی مشهور هستند و برخی از تولیدکنندگان، مشاغلی در زمینه تأمین حیوانات یا سایر محصولات (به‌عنوان مثال خون) مرتبط با علوم زیستی را توسعه داده‌اند.
یکی از اولین و مهم‌ترین تصمیماتی که مراکزی که قصد دارند در زمینه تولید و پرورش گوسفند فعالیت کنند، باید بگیرند این است که تعیین کنند می‌خواهند روی کدام‌یک از جنبه‌های تولید گوسفند متمرکز باشند. در حالی‌که اکثر نژادهای گوسفند چندمنظوره هستند، بیشتر آن‌ها برای تمرکز بر روی تولید یکی از محصولات گوشت، شیر یا پشم پرورش می‌یابند و چندان رایج نیست که هر سه این موارد به‌طور هم‌زمان دلیل تولید گوسفند و پرورش آن باشد. شیوه‌های تولید و بازاریابی در حوزه پرورش و نگهداری گوسفندان معمولاً با توجه به هدف از پرورش دسته گوسفندان متفاوت است. در این مقاله ما خواهیم کوشید تا پیرامون تفاوت‌ها و موارد مهم در پرورش گوسفندان گوشتی و شیری و نیز پشمی سخن گفته و شرایط پرورش گوسفند را به‌اختصار بررسی کنیم. شما همچنین برای کسب اطلاعات جامع‌تر در زمینه پرورش گوسفندان می‌توانید به صفحه پرورش گوسفند در وب‌سایت مجتمع دامپروری افشار ژن مراجعه نمایید.
گوسفند گوشتی
در ایالات متحده بیشتر گوسفندان و بره‌ها از نوع گوشتی هستند که در درجه اول برای تولید بره‌های گوشتی یا نژادهای دومنظوره نگهداری می‌شوند که آن‌ها به نوبه خود برای تولید گوشت و پشم نگهداری می‌شوند. تولید گوشت همچنین یک مرکز سود قابل توجه در مراکز پروش گوسفند شیری است.
تولیدکنندگان گوسفند گوشتی یا بره‌های ذبح‌شده یا بره‌های خوراکی را می‌فروشند. بره‌های ذبحی معمولاً برای ذبح فوری خریداری می‌شوند. در ایالات متحده، میانگین وزن ذبح برای یک بره فرآوری شده در یک کارخانه تحت بازرسی فدرال حدود 136 پوند است. بره‌هایی که به بازارهای محلی فروخته می‌شوند بسیار سبک‌تر و معمولاً دارای وزنی کمتر از 100 پوند و اغلب کمتر از 80 پوند هستند. بازار بره‌های ذبحی با هر وزن دل‌خواه به‌طور فزاینده‌ای در حال رونق گرفتن هستند.
بره‌های فیدر به بره‌هایی گفته می‌شوند که معمولاً قبل از آن‌که ذبح شوند برای رسیدن به وزن‌های بیشتر تغذیه شده یا به چرا برده می‌شوند. وزن بره‌های فیدر معمولاً از 50 تا 100 پوند است، به‌طوری که تقاضا معمولاً برای بره‌های 60 تا 90 پوندی بیشتر است. دستگاه‌های خوراک‌دهنده بره به‌طور فزاینده‌ای مجبور به رقابت با بازارهای محلی این بره‌های سبک‌وزن هستند.
عوامل اصلی تعیین‌کننده سودآوری در یک شرکت سرمایه‌گذاری گوسفند گوشتی، درصد محصول‌دهی و نرخ رشد گوشت بره و قیمت‌های بازار هستند. تا زمانی که منابع علوفه فراوان نباشد یا هزینه‌های خوراک بسیار کم باشد، به‌دست‌آوردن سود از میشی که فقط یک بره را شیر می‌دهد، به‌ویژه در مناطقی که شکار زیاد است دشوار است.
پرواربندی بره‌ها
پرواربندی تجاری گوسفند گوشتی، شیری یا پشمی یک سرمایه‌گذاری سنتی در ایالات متحده بوده و در سایر کشورها به‌تدریج در حال پیداکردن محبوبیت بیشتری است. در بعضی از مناطق ایالات متحده، پرواربندی بره یک کار فصلی است که در درجه اول در پاییز و زمستان، پس از توقف رشد مراتع و در زمان در دسترس بودن بقایای محصول برای چرا صورت می‌گیرد. در مناطق دیگر (به‌عنوان مثال تگزاس، کلرادو و کورن‌بِلت) زمین‌های پرورش بره در تمام طول سال کار می‌کند. بسیاری از کشاورزان بره‌های خودشان را تغذیه می‌کنند.
در یک شرکت سرمایه‌گذاری در زمینه پرواربندی بره‌ها، گوسفندهای تغذیه‌کننده (که وزنی در حدود 50 تا 100 پوند دارند) خریداری و تغذیه می‌شوند تا وزن 100 پوند یا بیشتر به پایان برسد. بدیهی است که علاوه بر قیمت خرید، هزینه اصلی تمام‌شده بره‌ها هزینه خوراک آن‌ها است. بره‌ها را می‌توان در رژیم‌های مختلف غذایی به پایان رساند: جیره‌های گلوله‌ای‌‌شده، جیره‌هایی که کاملاً از غلات ساخته شده‌اند، یا جیره‌های غذایی با درصد علوفه بالا.
گوسفند مویی
کاهش ارزش پشم نسبت به گوشت، همراه با کاهش تعداد چینندگان پشم گوسفند، نه تنها در ایالات متحده بلکه در سایر کشورهای جهان نیز به گسترش گوسفندان مویی کمک کرده است. تخمین زده می‌شود که تقریباً 10 درصد از جمعیت گوسفندان جهان از نوع گوسفند مویی هستند. طبق یک مطالعه که در سال 2011 در زمینه پرورش و نگهداری گوسفندان انجام شد، 5/21 درصد از مراکز فعال در زمینه تولید گوسفند در ایالات متحده نژادهای گوسفند موی را پرورش داده‌اند. بیش از 90 درصد بره‌هایی که از طریق انبار فروش در سن آنجلو در ایالت تگزاس به بازار عرضه می‌شوند، اکنون گوسفند مویی هستند.
گوسفندان مویی به‌طور طبیعی پوشش خود را که ترکیبی از الیاف مو و پشم است می‌ریزند و معمولاً نیازی به پشم‌چینی، چیدن پشم‌های ناحیه زیر دم و بین ران‌های گوسفند و یا کوتاه کردن دم ندارند. گوسفندان مویی (با منشأ گرمسیری) نسبت به گوسفندهای پشمی نسبت به انگل‌های داخلی (کرم‌های دستگاه گوارش) و سایر آفات مقاومت بیشتری دارند. علاوه‌براین، نژادهای گوسفند مویی دارای بسیاری از ویژگی‌های باروری مطلوب مانند بلوغ اولیه، تولید مثل خارج از فصل و بره‌زایی زیاد هستند.
گوسفندان مویی معمولاً به‌عنوان جایگزینی برای گوسفندهای پشمی و سیستم‌های تولید سنتی با هزینه بالا تبلیغ می‌شوند زیرا این ویژگی را دارند که شرایط پرورش گوسفند مویی از نظر مراقبت از آن‌ها نسبت به سایر نژادها آسان‌تر است. میش‌های گوسفند مویی اغلب در چراگاه‌ها صاحب بره می‌شوند. بره‌ها معمولاً به طور کامل از علف تازه تغذیه می‌شوند. بره‌های گوسفند مویی معمولاً بیش از آن‌که در بازارهای کالا که ترجیح می‌دهند بره‌های سنگین‌تری با ضخامت بیشتری از پوشش چربی را مورد معامله قرار دهند در بازارهای سنتی مورد معامله قرار می‌گیرند. در همان زمان، گوسفندهای مویی نیز در سیستم‌های تولیدی فشرده‌تری کار خواهند کرد.
از آن‌جا که تولیدات گوسفندان مویی به رشد روزافزون خود ادامه می‌دهد و نیز پیوند بین نژادهای گوناگون می‌تواند مزایایی داشته باشد، ممکن است این مسأله سبب شود تا بازار خوبی برای پرورش گوسفندان مویی به وجود بیاید. عامل انگیزه‌بخش در این زمینه امکان جفت‌گیری گوسفندان مویی با گوسفندان تولیدکنندگان دیگری است که نژادی غیر از نژاد مویی داشته و قصد ورود به صنعت تولید گوسفند مویی را دارند. بسیاری از تولیدکنندگان گوسفند مویی بره‌های میش خود را به‌عنوان گوسفند ماده برای تولید مثل و بره‌های نر خود را برای مصارف گوشتی به فروش می‌رسانند.
تولید پشم
شاید در مورد اهمیت گوسفند گوشتی، شیری یا پشمی بد نباشد که یادآوری شود که پشم اولین کالایی بود که در سطح بین‌المللی مورد معامله قرار گرفت و محصولی است که مردم آن را عموماً با نام گوسفند همراه می‌کنند. بااین‌حال، اهمیت پشم (به‌عنوان یک محصول) نسبت به گوشت به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته است. در اوایل دهه 1900، بیشتر درآمد حاصل از یک شرکت تولید گوسفند و محصولات گوسفندی از فروش پشم بود. امروز این روند معکوس شده‌است. در حالی که پشم در بسیاری از مزارع گوسفند هنوز اهمیت خود را حفظ کرده، بره‌ها تقریباً بیشترین درآمدزایی را در مزارع پرورش گوسفندان به خود اختصاص داده‌اند. پشم مرغوب بیشترین درآمد خود را در بازار کالا به دست می‌آورد.
فروش پشم در بازار پشم تجاری برای اکثر تولیدکنندگان محدودیت سودآوری دارد اما بازاریابی خوب و مناسب برای پشم می‌تواند سودهای کلانی را با خود به همراه داشته باشد. به‌عنوان مثال، در حالی که پشم فروخته‌شده در تجارت می‌تواند فقط 50 سنت در هر پوند سودآوری داشته باشد، پشم گوسفند فروخته شده به ریسنده‌های دستی می‌تواند بین 15 تا 20 دلار برای هر پوند درآمد داشته باشد. بسیاری از تولیدکنندگان پشم خود را به صورت نخ بافندگی، پشم تابیده، بافتنی یا صنایع دستی فرآوری می‌کنند و محصولات با ارزش افزوده را به بازار عرضه می‌کنند.
پشم‌های فروخته‌شده به ریسنده‌های دستی (کسانی که عمل ریسندگی را به‌شکل دستی انجام می‌دهند) باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند. نحوه تغذیه، اسکان و جادهی به گوسفندان، مراقبت‌های بهداشتی، رسیدگی و انجام عمل پشم‌چینی و به‌طور کلی رعایت نکات پرورش و نگهداری گوسفندان برای تولید پشم با کیفیت بالا بسیار مهم است. ناگفته نماند که پشم گوسفندها باید پس از چیده‌شدن از نظر تمیزی و رفع زوائد کاملاْ آماده شوند. این آماده‌سازی به این معناست که قسمت‌های نامطلوب پشم گوسفند اصلاح شده و از میان برداشته می‌شوند: پشم شکم، گره‌های درهم‌بافته پشمی، بخش‌هایی از پشم که از پاها چیده شده‌اند، علائم روی پشم، پشم لکه‌دار، پشم کوتاه و نامناسب و پشم چسبیده.
برخی از تولیدکنندگان برای جلوگیری از کثیف‌شدن به‌وسیله مدفوع و محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید، که می‌تواند باعث ایجاد محوشدگی در نوک پشم گوسفندهای رنگی شود، گوسفندهای خود را پوشانده‌اند. از آن‌جا که پشم در زیر پوشش بیشتر رشد می‌کند، با رشد پشم گوسفند باید پوشش آن‌ها مرتباً عوض شود.
بازاریابی پشم های ظریف نیز در حال تبدیل شدن به بازار جاویژه (Niche Marketing) است، زیرا کشاورزان و دامداران در حال یافتن راه‌هایی برای افزودن ارزش به پشم‌چینی‌های خود و بالابردن ارزش شرایط پرورش گوسفند در بازار هستند.
تولید و فروش لبنیات گوسفند
گوسفندان هزاران سال است که دوشیده می‌شوند و مدت‌ها قبل از اینکه از نخستین گاوها شیر گرفته شود، دوشیده شده‌اند. صنعت تجاری گوسفندهای لبنی جهان در اروپا و کشورهای اطراف یا نزدیک دریای مدیترانه متمرکز شده‌است. صنایع گوسفند شیری در ایالات متحده بسیار کوچک و محدود است. بیشتر مجتمع‌های پرورش گوسفند در ایالات متحده در غربِ میانه شمالی (ویسکانسین و مینه‌سوتا)، کالیفرنیا و ایالت‌های نیوانگلند واقع شده‌اند.
شیر گوسفند معمولاً در تولید پنیرهای لذیذ مورد استفاده قرار می‌گیرد و مقداری شیر نیز برای تهیه و تولید ماست و بستنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیر تازه گوسفند برای مصارف خوراکی به ندرت استفاده می‌شود. شیر را می‌توان برای تبدیل به پنیر (یا سایر محصولات) به یک فرآورنده محصولات لبنی فروخت یا آن را در مزرعه توسط تولیدکننده فرآوری کرد و به عنوان یک محصول با ارزش افزوده به بازار عرضه کرد.
در حالی که هر نژاد گوسفند گوشتی، شیری یا پشمی قابل‌دوشیدن است، نژادهای گوسفند شیری به‌شکل تخصصی نیز دقیقاً مانند نژادهای مخصوص گاو و بز که برای تولیدات لبنی به کار می‌روند وجود دارند.
نژادهای غیرشیری که به بهترین وجه با تولید لبنیات سازگار هستند نهایتاً می‌توانند تنها 100 تا 200 پوند شیر در هر دوره شیردهی تولید کنند ، در حالی که جفت‌گیری بین نژادهای خانگی و نژادهای تخصصی مورد استفاده در تولید لبنیات سبب می‌شود تا به طور متوسط 250 تا 650 پوند شیر در هر دوره شیردهی تولید شود. زمانی حتی تمایل وافری به ایجاد یک گوسفند مویی که شیردهی مناسبی نیز داشته باشد با جفت‌کردن دو نژاد Katahdin با Lacaune وجود داشت. نژاد ایسلندی نیز اگرچه تولیدکننده شیر آنچنان سنگینی نیست، یک گوسفند سه‌منظوره به حساب می‌آید.
نیازهای غذایی میش‌های شیری به طور قابل‌توجهی بیشتر از میش‌هایی است که برای گوشت یا پشم پرورش می‌یابند. کل نیازهای خوراکی گوسفندهای شیری به‌عنوان بخشی از عملیات پرورش و نگهداری گوسفندان به ژنتیک و طول دوره شیردهی آن‌ها بستگی دارد. توجه به این نکته مهم است که برخی از خوراک‌ها (مثلاً پودر ماهی) می‌توانند طعم نامطلوبی به شیر گوسفند بدهند و نباید در دوران شیردهی به مقدار زیاد تغذیه شوند. میش‌های شیری بیشترین میزان آب مورد نیاز از هر کلاس گوسفندی را دارند که تقریباً معادل سه گالن در هر رأس در روز است.
در حالی که اکثر تولیدکنندگان غیرلبنی بره‌های خود را در 60 روزگی یا بالاتر از شیر می‌گیرند، بره‌های شیری معمولاً در 30 روزگی یا کمتر از شیر گرفته می‌شوند؛ بنابراین میش‌ها می‌توانند در حالی که هنوز مقدار قابل‌توجهی شیر تولید می‌کنند دوشیده شوند. امکانات و تجهیزات دوشیدن گوسفندان بزرگترین هزینه‌ای است که در فرایندهای تولید و استفاده از گوسفندهای لبنی بر تولیدکننده تحمیل خواهند شد. نوع سالن شیردوشی ممکن است بسته به اندازه عمل متفاوت باشد. تولیدکنندگان کمتر از 50 میش می‌توانند از سکوی شیردوشی استفاده کنند، در حالی که سالن شیردوشی برای کارهای بزرگ‌تر مطلوب است.
بعد از سردشدن شیر می‌توان آن را به یک کارخانه فرآوری حمل یا برای استفاده یا حمل‌ونقل بعدی منجمد کرد. در حالی که ممکن است شیر تازه به محصولی با کیفیت کمی بالاتر منجر شود اما نشان داده شده‌است که شیر منجمد محصولات بسیار قابل‌قبولی تولید می‌کند. توانایی منجمدکردن شیر در مزرعه و رساندن مقادیر زیاد از آن به فرآورنده محصولات لبنی در فواصل زمانی نه‌چندان منظم و از پیش تعیین‌شده، امکان ایجاد مجتمع‌های پرورش گوسفند را در فواصل مکانی زیاد از یک کارخانه فرآوری فراهم می‌کند.
در این مقاله کوشش ما بر آن بود تا پیرامون تمایزها و شباهت‌های گوسفند گوشتی، شیری یا پشمی به‌اختصار مطالبی را مورد اشاره قرار داده و شرایط پرورش گوسفند را نیز در ضمن این مسأله، بررسی اجمالی کنیم. شما می‌توانید برای کسب اطالاعات بیشتر در این زمینه به زبان اصلی به صفحه اینترنتی sheep101 مراجعه کنید:
همچنین راه ارتباطی زیر امکان بیان نظرات و پیشنهادهای خوانندگان را فراهم آورده است. در صورت تمایل می‌توانید نقطه‌نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
