چاق کردن گوسفندان ؛ روش‌های مؤثر برای چاق شدن دام‌ها
چاق کردن گوسفندان یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید دامداران به آن توجه بسیاری داشته باشند. بسیاری از دامدارها دنبال روشی تأثیرگذار برای چاق کردن گوسفند خود در مدت‌زمان کوتاهی هستند. در دوره پرواربندی برای افزایش وزن گوسفندان نیازی به مصرف بیش از حد مواد کنسانتره و علوفه نخواهد بود، بلکه باید شما بتوانید به‌اندازه کافی به دام‌ها خوراک دهید. برای فراهمکردن خوراک‌های مکمل در کنار تغذیه دام‌ها از جمله مواد معدنی، مواد مغذی، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها استفاده نمایید. به‌طورکلی پرواربندی مجموعه‌ای از عوامل مدیریتی، محیطی و تغذیه به‌حساب میآید که با قرارگیری آن‌ها در کنار هم کمیت و کیفیت گوشت تولیدی حداکثری فراهم می‌شود. فرایند چاق شدن گوسفند در یک مدت‌زمان مشخص و به‌صورت مرحله‌به‌مرحله صورت می‌گیرد تا دامدار بتواند به نتیجه نهایی که دسترسی حداکثری سود و درآمد خواهد بود، نزدیکتر شود. در صورت افزایش وزن دام‌ها دامداران می‌توانند در هنگام فروش به سود بیشتری دست پیدا کنند.
چگونه گوسفندان را چاق کنیم؟
امروزه چاق کردن دام و گوسفندان به یکی از معضلات اصلی دامداران تبدیل شده است. دامداران در تلاش هستند از روش‌های متعددی برای این کار استفاده کنند. در اغلب مواقع بعد افزایش وزن گوسفندان دامداران اقدام به فروش و ذبح دام‌های خود می‌کنند تا در این صورت به درآمد و سود قابل‌توجهی برسند. به‌طورکلی دامداران برای چاق کردن گوسفندان خود باید از روش‌های مختلف پرواربندی دام، آگاهی کامل داشته باشند تا بتوانند از این طریق با دادن جیره غذایی مناسب و باکیفیت در مدت‌زمان کوتاهی موجب بالارفتن چشم‌گیر وزن آن‌ها شوند. یکی از مزایای بسیار مهم برای دامداران علاوه‌بر چاق بودن دام، داشتن سلامت جسمی کامل است که نیاز خواهد بود هر دامدار به آن توجه خاصی داشته باشد. امروزه ازآنجایی‌که تکنولوژی توسعه‌یافته است؛ بنابراین روش‌های بسیار زیادی برای چاق نمودن دام‌ها وجود دارد، اما پیش از چاق کردن آن‌ها باید دلایل لاغر شدن گوسفندان و شیوه چاق شدن آن‌ها را بررسی و سپس اقدام به درمان لاغری کرد.
راهکارهای چاق شدن گوسفندان
یکی از عواملی که دامداران و خریداران آن را در نظر می‌گیرند، وزن گوسفندان است، زیرا اکثر افراد معتقد هستند که دام‌های لاغر دچار بیماری شده‌اند و این مریضی موجب شده تا آن‌ها نتوانند رشد کنند. دامداران می‌توانند با استفاده از متدهای مناسب و استاندارد زمینه‌ها رشد و چاق شدن آن‌ها را با مراقبت همیشگی مهیا کنند. در این بین اکثر دامداران برای خرید دام موردنیاز خود اقدام به خرید بره می‌کنند، چراکه معتقد هستند که بره برای نگهداری و پرورش مناسبتر از دام لاغر است که امکان بیمار بودن آن وجود دارد.
طبق دلایل ذکر شده دامداران باید برای بالابردن وزن دام‌های خود دنبال متدهایی باشند تا در هنگام فروش آن‌ها دچار مشکل نشوند. هرچند در این صورت دامداران باید ابتدا به‌دنبال عامل لاغری گوسفندان و دام‌های خود باشند تا با شناخت نوع بیماری آن‌ها نسبت به درمان این بیماری اقدامات لازم را انجام دهند. سپس اقدام به اجرا کردن روش‌های چاق کردن دام کنند. ازآنجایی‌که امروزه صنعت جیره و خوراک پیشرفت بسیاری داشته است، بنابراین تمام مواد پرواربندی برای رشد دام در آن قرار داده شده است. به‌همین دلیل شما می‌توانید با استفاده از این جیره غذایی موجب چاق شدن و افزایش وزن مداوم گوسفند خود شوید.
دلایل مختلف چاق نشدن گوسفند
دلایل متعددی برای چاق نشدن دام‌ها وجود دارد که در ادامه قصد داریم به آن‌ها اشاره کنیم:
گذراندن دوره‌های طولانی‌مدت بیماری
یکی از عوامل اصلی که موجب چاق نشدن گوسفندان می‌شود، این است که دام‌ها یک مدت طولانی دچار بیماری شده باشند. هنگامیکه گوسفندان دچار یک بیماری خاص می‌شوند، به‌سبب مصرف مسکن‌ها به‌صورت متوالی موجب ممانعت از چاق شدن آن‌ها می‌گردد و برای مدت طولانی دام لاغری می‌ماند. در نتیجه بهتر است پیش از این‌که گوسفندان به بیماری دچار شوند توسط دامپزشک معاینه و تحت مراقبت قرار گیرند.
نداشتن تغذیه مناسب
یکی از مهم‌ترین عوامل چاق نشدن گوسفندان می‌توان به نداشتن تغذیه مناسب اشاره کرد. دیگر دام‌ها چنانچه وعدههای غذایی مناسبی استفاده نکنند، لاغر می‌مانند. در این صورت برای پرورش دام مهم‌ترین عوامل تهیه تغذیه مناسب است. تغذیه گوسفندان بدون مواد مغذی، ویتامین‌ها و پروتئین‌ها هیچ سودی برای دامدار نخواهد داشت، بلکه موجب ضرر مالی نیز می‌شود.
چاق کردن گوسفندان به چه دلیل اهمیت دارد؟
چاق شدن دام‌ها و افزایش وزن آن‌ها می‌تواند از دلایل متعدد صرفه‌جویی اقتصادی برای دامداران محسوب شود. چنانچه گوسفندان حاوی وزن مناسبی باشند در هنگام فروش، دامداران به سود قابل‌توجهی می‌رسند. همچنین در هنگام ذبح و قربانی کردن گوسفندان چاق از گوشت بیشتر و باکیفیت‌تری بهرهمند می‌شوند. هنگامیکه گوسفند وزن بالایی داشته باشد گوشت آن کیفیت بهتری دارد، به‌همین سبب شما می‌توانید در انواع غذاهای خود از گوشت استفاده نمایید و به طعم عالی و لذیذ آن پی ببرید.
روش چاق کردن گوسفند
دلایل بسیاری وجود دارد که می‌تواند موجب لاغری گوسفندان و دیگر دام‌ها شوند که در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم:
دلیل لاغر شدن دام‌ها دوران نقاهت آن‌ها است و از دیگر عوامل بروز لاغری بیماری‌هایی از قبیل هیدراتیدوز است که چنانچه سریع درمان نشود دارای دوره نقاهت بسیار طولانی خواهد بود که در این دوران گوسفندان زنده به‌سبب استفاده بیش از حد از داروهای مسکن لاغر خواهند شد. یکی از مهم‌ترین دلایل لاغری گوسفندان نداشتن تغذیه مناسب است به این صورت که در تغذیه دام مواد مغذی و معدنی حاوی ویتامین‌ها و پروتئین‌ها وجود ندارد.
نگهداری صحیح از علوفه
یکی از مهم‌ترین مواد غذایی موردنیاز برای رشد گوسفندان علوفه‌ها محسوب می‌شود. علوفه‌ها به 2 صورت تر و خشک نگهداری می‌شوند. در تمام طول سال باید دام‌ها علوفه مصرف کنند. برای نگهداری علوفه‌ها نیازی به انبار نیست تنها باید آن‌ها را از تابش نور مستقیم آفتاب، ریزش باران و باد دورنگه دارید. علوفه‌ها را در یک مکان مناسب با ارتفاع زیاد بر روی‌هم قرار دهید و یک پلاستیک بر روی آن‌ها بکشید تا در صورت بارش باران خیس نشوند.
استفاده نمودن از مراتع برای پرورش گوسفندان
در بسیاری از مناطق مختلف دامداران گوسفندان خود را به چرا می‌برند تا از مراتع تغذیه کنند. در فصلهایی از قبیل بهار و تابستان دامداران قادرند از مراتع برای تغذیه دام‌ها استفاده کنند. یکی از مهم‌ترین نکات زمان و مدت چرای گوسفندان است، زیرا چنانچه به‌درستی این مسئله رعایت نشود در طولانی‌مدت موجب تخریب مراتع می‌شود. گوسفندان برای چرا دو بازه زمانی دارند. اولین بازه صبح زود است و بازه دوم نزدیکی غروب است. در بین این دو بازه زمانی گوسفندان به نشخوار کردن و استراحت می‌پردازند. همچنین گوسفندان می‌توانند از شاخ‌وبرگ گیاهان تغذیه کنند و توسط آن‌ها انرژی موردنیاز خود را فراهم کنند.
استفاده نمودن از طعم‌دهنده‌ها در تغذیه دام‌ها
استفاده از طعم‌دهنده‌ها در غذای گوسفندان موجب تغذیه مناسب آن‌ها و افزایش وزن دام‌های زنده می‌شود. طعم‌دهنده‌ها می‌توانند شامل زیره، رازیانه، سیر و غیره باشند و یا از مواد مصنوعی از قبیل اسانس میوه و یا حتی ترکیبات شیمیایی تشکیل شوند.
پرورش گوسفندان و عوامل تأثیرگذار آن
مهم‌ترین و اولین نکتهای که برای دامداران در زمینه پرورش گوسفندان وجود دارد، افزایش وزن آن‌ها است. هرچه سن گوسفند خریداری شده کمتر باشد سرعت رشد آن افزایش می‌یابد. در حقیقت مهم‌ترین دلیل در سرعت وزن‌گیری رسیدن به سن بلوغ است. گوسفندان تا سن بلوغ دارای رشد صعودی هستند، اما پس از آن، با کاهش رشد مواجه می‌شوند. به‌همین دلیل، دامداران ابتدا باید اقدام به خریداری بره‌های کم سن کنند. برای پیشرفت در این زمینه نیاز است تجربه کار و مهارت لازم را به‌دست آورند. ازآنجایی‌که پرورش گوسفندان در کشور ما جزء یکی از مهم‌ترین مشاغل محسوب می‌شود؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در این زمینه نیاز به دانش کافی دارد.
مهم‌ترین فاکتور اصلی، انتخاب نژاد است
در زمینه پرورش دام باید مهم‌ترین فاکتور اصلی را در نظر بگیرید. انتخاب بهترین نژاد در این زمینه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هرکدام از نژادها دارای ویژگی‌های ظاهری مختلفی هستند. به‌طورکلی گوسفندان به 3 گروه اصلی نژاد گوشتی، پشم و پوست دسته‌بندی می‌شوند. چنانچه می‌خواهید در زمینه تولید گوشت شروع به فعالیت کنید، باید نژادی که در دسته نژاد گوشتی قرار دارد را انتخاب نمایید تا بتوانید به وزن‌گیری ایده‌آل در پرورش آن‌ها برسید. در ایران یکی از بهترین نژادها در دسته گوشتی نژاد افشاری محسوب می‌شود. این نژاد دارای رشد بسیاری خوبی است و در مقابل بسیاری از بیماری‌ها مقاوم‌تر هستند. نژاد افشاری در مقابل بیماری‌ها و در شرایط سخت به‌خوبی رشد می‌کنند. در نتیجه انتخاب این نژاد از نظر اقتصادی می‌تواند بهترین گزینه باشد.
تزریق هورمون و تحریک رشد گوسفند
یکی از عوامل مهم در رشد و تولیدمثل گوسفندان هورمون رشد محسوب می‌شود. به‌طورکلی ترشح هورمون رشد در فرایند چاقی گوسفندان تأثیر مستقیمی دارد، اما در حقیقت این هورمون از غده هیپوفیز به مقدار کمی ترشح دارد. در نتیجه برای ترشح بیشتر باید از طریق تزریق هورمون‌های مصنوعی اقدام کنند. از طریق این روش با ترشح هورمون ضریبی در کنار فروش و تولید شیر قرار می‌گیرد و از لحاظ اقتصادی برای دامدار بسیار کمک‌کننده خواهد بود. امروزه برای چاق کردن گوسفند دامداران از این متد استفاده می‌کنند، اما باید در میزان مصرف آن دقت شود که حدود 2 هفته پیش از ذبح کردن دام از تزریق این هورمون خودداری شود تا تأثیرات آن از بدن دفع گردد.
وزن‌گیری بهتر جنس نر گوسفند
در رابطه با وزن‌گیری بهتر است جنس نر را انتخاب نمایید. در حقیقت گوسفند نر نسبت به جنس ماده دارای وزن بهتری است و گوشت آن از درصد چربی کمتری تشکیل می‌شود. گوشتی که از درصد چربی کمتری تشکیل شده، نسبت به گوشت چربیدار ارزش بیشتری دارد. در نتیجه پرورش جنس نر می‌تواند در سوددهی و از نظر اقتصادی بسیار به‌صرفه‌تر باشد.
زمان مناسب برای پرورش و تأثیر آن بر روی چاق شدن گوسفندان
یکی از اصول مهم در زمینه پرورش گوسفندان و تأثیر مستقیم آن در چاق شدن انتخاب زمان پرورش است. در حقیقت گوسفندانی که تازه به‌دنیاآمدن رشد سریع‌تری دارند و تا رسیدن به این مرحله بهترین پتانسیل را از خود نشان میدهند. بهتر است در فصل بهار برای خرید بره تازه به دنیا آمده اقدام نمایید، زیرا در اوایل بهار و اواخر زمستان فصل تولیدمثل گوسفندان به‌شمار می‌رود. برای آغاز کار بهتر است بره‌هایی را خریداری کنید که 3 ماهه متولد شده‌اند و تا زمان رسیدن به بلوغ از آن‌ها نگهداری نمایید، هرچند نگه‌داشتن بیش از حد آن‌ها موجب ضرر مالی بیشتری برای شما می‌شود. دوره پرورش دام‌ها بین 90 تا 120 روز است.
چه داروهایی گوسفندان را چاق می‌کند؟
در ادامه قصد داریم به برخی از مواد غذایی که موجب چاقی گوسفندان می‌شوند و باید در برنامه غذایی آن‌ها قرار داده شود، اشاره کنیم:
کنجاله سویا در چاق شدن گوسفندان
برای افزایش وزن گوسفندان زنده کنجاله‌های روغنی از قبیل دانه‌های سویا و تخم پنبه دارای مواد پروتئینی بسیار تأثیرگذاری هستند.
دانه جو برای چاق کردن بره
منابع غذایی برای تأمین انرژی روزانه موردنیاز دام‌ها دانه جو محسوب می‌شود که بر مبنای غلات است. به‌طورکلی دانه جو باید به‌صورت بلغوری به‌عنوان غذا به دام‌ها باید داده شود.
تفاله و ملاس چغندر برای درمان لاغری گوسفندان
تفاله و ملاس از تجزیه و باقیمانده مواد قندی در کارخانهها تهیه می‌شود. با مصرف این مواد مقدار بسیار زیادی از مواد قندی بدن گوسفندان فراهم می‌شود. عناصر موردنیاز بدن گوسفندان شامل ید، آهن، کلسیم، فسفر و توسط مواد سدیم دار تأمین می‌شود. گوسفندان پس از هر بار مصرف یونجه یا علف و جو و همچنین کنسانتره بهتر است از نمک استفاده کنند.
در این مقاله سعی شد به عوامل مؤثر در چاق کردن گوسفندان اشاره کنیم. روش‌های بسیاری برای چاق کردن گوسفند وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها اقدامات لازم را انجام دهید.
همچنین شما می‌توانید برای ارتباط با ما و ثبت نظرات و پیشنهادهای خود از روش زیر در تماس باشید.
